منیژه حکمت فیلم‌ساز کم‌کاری است که شاید بخشی از این مسأله به فعالیت‌های او در عرصه‌‌ای دیگر از سینما در مقام تهیه‌کننده برمی‌گردد یا وسواس و گزیده‌کاری‌اش در کارگردانی. او در بیست سال فعالیت خود در مقام کارگردان یک مستند به اسم لالایی‌ها ساخته و دو فیلم داستانی به نام‌های زندان زنان و سه زن. البته او رشته‌های دیگر سینما را هم تجربه کرده است، از برنامه‌ریزی و منشی‌گری صحنه گرفته تا بازیگری.
او بعد از ده سال و در سکوت خبری، سومین فیلم بلند داستانی‌اش به نام جاده قدیم را ساخت؛ فیلمی که مشکلات زنی کارمند را در آستانه عید نوروز روایت می‌کند که در یک حادثه مورد تجاوز قرار می‌گیرد و این رخداد تلخ، ضربه روحی سنگینی بر او وارد می‌کند که مواجهه خانواده برای حل این مسأله، مبنای داستان را تشکیل می‌دهد.
قصه فیلم و شخصیت محوری آن را می‌توان در ذیل گفتمان سلامت روان و سلامت اخلاقی-اجتماعی مورد خوانش قرار داد؛ این‌که تجاوز را نه صرفاً یک عمل غیراخلاقی و حقوقی به مثابه یک جرم بلکه به عنوان یک ویروس و بیماری به تصویر می‌کشد و پیامدهای روانی-جسمانی آن را در بستری دراماتیک صورت‌بندی می‌کند. شاید چند سال پیش می‌شد این فیلم را به‌واسطه موضوع، جسورانه دانست اما حالا پرداختن به تجاوز دیگر یک امر پنهان در سینما نیست و دست‌کم در سال‌های اخیر فیلم‌هایی مثل خانه دختر، هیس دخترها فریاد نمی‌زنند! و فروشنده به‌نوعی به این مسأله پرداخته‌اند.
مینو رسولی پیش از بحران، زن موفق و محکمی است. در خانواده‌ای که به‌وضوح تحت تأثیر پدربزرگ و حرفه پول‌ساز خانوادگی اوست، موفق می‌شود عروسی پسر شوهرش را به خواست عروس و داماد و بر خلاف خواست پدربزرگی که چشم همه به دهان اوست عقب بیندازد و در بانک هم رییس شعبه است و با قدرتی دلچسب تسلیم مشتری پولداری که بدون وثیقه وام می‌خواهد نمی‌شود. این اقتدار زنانه اما با تجاوزی که صورت می‌گیرد آسیب جدی می‌بیند و دچار یک ازهم‌پاشیدگی روانی شدید در حد یک شوک روانی می‌شود. جاده قدیم را می‌توان یک درام روان‌شناسی دانست که با سطحی از تریلر آمیخته و وحشت را از سطح روانی و فردی به سطح اجتماعی می‌کشاند. فیلم البته در کنار برجسته کردن موقعیت تجاوز و بهره‌برداری دراماتیک از این موقعیت بحرانی، خود بحران را به عنوان مسأله اصلی در محوریت روایت خود قرار داده است و قصد رمزگشایی از آن را دارد.
زن به لحاظ روانی به دلیل یک رابطه‌ی ناخواسته، خود و پیرامونش را آلوده می‌بیند و سعی بر تمیز کردن آن دارد و در پس ظاهر آن خود را تطهیر می‌کند. چنین شخصی نیز از تماس با هر مردی حتی شوهرش روی گردان است، چرا که برایش تداعی‌کننده آن تجاوز خواهد بود.
اما با این‌که فیلم رویکردی روان‌شناختی و زنانه به مسأله تجاوز دارد اما نگاه فیلم‌ساز و ساختار درام فاقد منطق روان‌شناختی قوی است و همین مسأله باورپذیری قصه را برای مخاطب دشوار می‌سازد. جاده قدیم تلاش کرده تا به روان‌شناسی و جامعه‌شناسی زنان در یک موقعیت شکننده و بحرانی مثل تجاوز بپردازد و این دو ساحت فردی و اجتماعی را در یک رمزگشایی زنانه به تصویر بکشد اما این تلاش ارزشمند به‌واسطه دوپارگی فیلم، انسجام و یکدستی خود را از دست می‌دهد و مثل قطاری می‌ماند که از ریل خارج شده است. زبان و زمان فیلم به دو دهه پیش تعلق دارد و سویه ملودرام آن کمی پررنگ‌تر از اندازه منطقی است. این عوامل موجب می‌شود جاده قدیم چنانچه برساخته منطق نیمه اول و انتظار مخاطب است پیش نرود و به مقصد نرسد. حیف است فیلمی با خلق فضای پرتعلیق آغاز شود و مقدمه‌چینی خوبی در معرفی شخصیت‌ها داشته باشد اما در نهایت شخصیت اصلی قصه خود را در همین مسیر حفظ نکند. جاده قدیم مثل تیم فوتبالی است که در نیمه اول خوب ظاهر می‌شود و بازی و میدان را در دست دارد و این انتظار را در تماشاگر ایجاد می‌کند که حتماً در نیمه دوم گل را می‌زند اما ناگهان افت می‌کند و حتی گل هم می‌خورد. گاهی فوتبال و سینمای ما چه‌قدر شبیه هم می‌شوند!
کانال تلگرام ماهنامه سینمایی فیلم:
