تصویر غلط و خطاهای شناختی درباره موزه به طور کلی موجب شده است اغلب آن‌ها در سکون و انفعال حرفه‌ای قرار گرفته و نوعی رخوت و مُردگی بر آن‌ها حاکم باشد؛ این در حالی است که موزه صرفاً یک نمایشگاه دائمی در یک گوشه دنج و خلوت نیست که تاریخ یک پدیده را بایگانی کرده است بلکه فضا و موقعیت پویایی است که درباره سوژه خود هم اطلاعات و آگاهی می‌دهد و هم شناخت تازه ایجاد می‌کند.
در واقع در ذات موزه می‌توان بازتولید تاریخ و اندیشه را ردیابی کرد و از ظرفیت آن در جهت رشد موضوع موزه بهره برد. به عبارت دیگر، موزه فقط یک مکان نیست بلکه امکانی است برای پویایی و تعالی سوژه خود. موزه سینما به عنوان یکی از موزه‌‌های مهم فرهنگی و هنری در کشور شناخته می‌شود که قطعاً به‌واسطه جاذبه سینما از ظرفیت مخاطب‌پذیری بالایی برخوردارست.
موزه سینمای ایران در شهریور ماه 1381 با هدف گردآوری، حفظ، ثبت و عرضه مناسب میراث سینمای ایران در محل باغ فردوس فعالیت خود را آغاز کرد. در این موزه عکس، اسناد، وسایل و تجهیزات قدیمی سینما از شخصیت‌‌های سینمایی نظیر دوبلورها و فیلم‌سازان و نیز پشت صحنه فیلم‌‌های بزرگ، پوسترها و... به نمایش گذاشته شده است. این موزه شامل چند سالن با عنوان‌‌های دفاع مقدس، کودک و نوجوان، دوبله و... است؛ و واجد قابلیت‌‌های زیادی برای انجام فعالیت‌‌های مختلف سینمایی است که بهره‌برداری درست از این ظرفیت‌‌ها می‌تواند آن را از تبدیل شدن به یک آرشیو و انباری سینمایی نجات دهد.
اگرچه نفس خود این موزه و بازدید از بخش‌‌های مختلفش واجد کارکردهای مثبت و مهمی است اما می‌توان این مکان را به امکان‌‌های دیگری هم در جهت رشد و اعتلای سینمای ایران بدل کرد؛ اتفاقی که خوش‌بختانه با سیاست‌گذاری‌‌ها و برنامه‌‌های تازه موزه سینما در حال رخ دادن است و کمک می‌کند تا این موزه‌ی ارزشمند از پویایی و کارکرد بیش‌تری برخوردار شود؛ مثلاً برگزاری مراسم و مناسبات سینمایی از جمله این کارکردهاست که در همین راستا شاهد برگزاری شب کارگردان‌‌ها یا شب بازیگران و همچنین جلسه‌های فیلم‌نامه‌خوانی بودیم. گروه سینمایی «هنر و تجربه» هم مراسم افتتاحیه و آیین دیدارهای خود را در سالن سینمایی این موزه برگزار می‌کند.
با حضور دکتر علیرضا قاسم‌خان در سمت مدیرعامل موزه سینما به‌واسطه سبقه و نگاه پژوهشی که او به سینما دارد شاهد برخی رخدادهای تازه در موزه سینما بودیم که می‌توان آن را تحت یک تحلیل کلی، موضع‌گیری سینمایی درباره موزه سینما دانست. به این معنا که نگرش سینمایی به‌ویژه رویکرد پژوهشگرانه و شناختی در مدیریت موزه سینما موجب شده است ظرفیت‌‌های بیش‌تری مورد بهره‌برداری قرار گرفته و استمرار آن‌ها می‌تواند موزه را به یک کانون و مرکز پویای سینمایی بدل کند؛ از جمله اقدامات ارزشمند اخیر موزه سینما برگزاری کلاس‌‌های آموزش سینماست که به‌تازگی به پایان رسیده است. در این طرح، دانشگاه تابستانه اسطوره‌شناسی و سینمای ایران با همکاری موزه و حلقه نشانه‌شناسی تهران برگزار شد و با حضور اساتید مجرب و صاحب‌نام در این زمینه، فرصت خوبی برای علاقه‌مندان سینما و مطالعات سینمایی فراهم شد تا از این دوره و کلاس‌‌های آن بهره‌مند شوند. قطعاً حضور استادی مثل دکتر بهمن نامورمطلق نشان از سطح بالا و اعتبار علمی این کلاس‌‌ها دارد. دکتر قاسم‌خان نیز با تأیید بر این‌که دوره‌‌های آموزشی و تخصصی سینما در موزه سینما به طور جدی استمرار خواهد داشت علاقه‌مندان جدی سینما و پژوهشگران سینمایی را امیدوار کرد تا به موزه سینما به عنوان یکی از کانون‌‌های مهم سینماپژوهی نگاه کنند.
سرفصل‌‌های این دوره‌ی آموزشی نشان می‌دهند که سطح این کلاس‌‌ها از چه غنای علمی برخوردارست. برخی از این سرفصل‌‌ها به این شرح است: گونه‌شناسی سینمای اسطوره‌ای، نشانه-اسطوره‌شناسی سینمای کیارستمی، روایت‌شناسی سینمای اسطوره‌ای ایران، اسطوره‌کاوی در سینمای کیمیایی و مهرجویی و فرهادی و... در همین راستا طعم گیلاس، خانه دوست کجاست؟، جاده‌‌ها، هامون و قیصر از جمله فیلم‌‌هایی بودند که از منظر اسطوره‌شناسی در این کلاس‌‌ها نقد و بررسی شدند؛ یا برگزاری گالری‌های سینمایی با همکاری خانه هنرمندان که مثلاً به چهل سال طراحی اعلان فیلم محمدعلی باطنی پرداخت که در نوع خود یک اتفاق تازه و بکر بود. همچنین نشست پژوهشی مروری بر تاریخ اعلان، پوستر و سردرهای سینما در ایران، اتفاقی دیگر در همین رابطه بود. بازدید مدیر موزه بانک ملی از موزه سینمای ایران و تصمیم‌گیری برای همکاری‌‌های دوجانبه موزه سینما و موزه بانک ملی از جمله اقدامات اخیر بود که کمک می‌کند موزه سینما با نهادهای فرهنگی دیگر تعامل سازنده داشته و محصول این همکاری‌‌ها به رشد و توسعه فرهنگ سینمایی کمک کند؛ و باز هم اگر بخواهیم به نمونه دیگری اشاره کنیم می‌توان به نشست «تهران در فیلم قاجار» اشاره کرد که به روایت علیرضا قاسم‌خان در ارتباط با سی‌وششمین نشست تهران‌شناسی در موزه سینما انجام شد.
آیین بزرگداشت فیلم‌برداران سینمای ایران با همکاری خانه سینما، رونمایی از کهن‌ترین سند سینمای ایران با همکاری کاخ گلستان، برگزاری اولین نمایشگاه‌‌های فصلی و تک اثر، همکاری با ایکوم ایران و برج موزه-آزادی در برگزاری نمایشگاه عروسک در گذر زمان، همکاری با باغ موزه-هنر ایرانی در برگزاری نمایشگاه «مثل یک قصه» روایتی از خسرو سینایی از دیگر فعالیت‌‌های موزه سینما در دوران تازه بود که نشان از عزم و اراده این موزه در جهت افزایش کمی و ارتقای کیفی فعالیت‌‌هاست. با نگاهی مبتنی بر رویکردهای مدیریت فرهنگی و هنری می‌توان به موزه سینمای ایران نگاهی متفاوت داشت و از طریق بازخوانی قابلیت‌‌های آن به گسترش کارکردهایش پرداخت. شاید یکی از مهم‌ترین اقداماتی که موزه سینما در راستای مدیریت نوین خود می‌تواند انجام دهد و جای آن همیشه در سینمای ما خالی بوده است، تبدیل موزه سینما به کانون و حلقه مطالعات بین‌رشته‌ای سینماست. امروزه علاوه بر سینماگران و پژوهشگران سینمایی، بسیاری از پژوهشگران رشته‌‌های علوم انسانی نیز توجه جدی به سینما کرده‌اند و در حوزه جامعه‌شناسی سینما، روان‌شناسی سینما و مطالعات فرهنگی سینما دست به پژوهش‌‌های ارزشمندی زده‌اند. بسیاری از این تحقیقات و فعالیت‌‌های علمی و دانشگاهی به شکل پراکنده و مبتنی بر علائق و دغدغه‌‌های شخصی صورت می‌گیرد یا به محافل خصوصی کوچکی در دانشگاه‌ها و کافه‌‌ها بدل می‌شود که خروجی آن چندان چشم‌گیر نیست اما موزه سینما با این رویکرد پژوهش‌محورانه‌ای که در پیش گرفته و جایگاه و اعتبار و ظرفیتی که دارد می‌تواند حلقه وصل همه علاقه‌مندان سینما در رشته‌‌های مختلف باشد؛ مثلاً با تشکیل یک انجمن به اسم مطالعات بین‌رشته‌ای سینما در موزه سینما مجموعه این تلاش‌‌های پراکنده می‌تواند متمرکز و ساماندهی شود. ما امروز به همکاری و هم‌افزایی در حوزه سینما و علوم انسانی نیازمندیم و چه جایی بهتر از موزه سینما که متولی و کانون این هم‌افزایی باشد. با اتخاذ این رویکردهای تازه، موزه سینما نه‌فقط جای خاطرات سینمایی که امکانی برای خاطره‌سازی‌‌های سینمایی خواهد بود.
کانال تلگرام ماهنامه سینمایی فیلم:
https://telegram.me/filmmagazine
