سال نو آغاز شد اما تغییرها در صداوسیما به پایان نرسید. از نیمهی آبان که محمد سرافراز بعد از بیست سال از اتاق ریاست معاونت برونمرزی به اتاق ریاست سازمان صداوسیما در طبقهی چهارم ساختمان شیشهای نقل مکان کرد و روی صندلی ضرغامی نشست، تغییرهای وسیع مدیریتی از بالا به پایین اعمال شد. سرافراز ۵۳سالهی گیلانیالاصل در اولین روزهای ریاستش، سه معاونت از یازده معاونت را منحل کرد و بجز یک نفر یعنی موسویمقدم، معاون پارلمانی و امور استانها، بقیهی معاونان دورهی ضرغامی را که دورانی همتراز او بودند کنار گذاشت. سرافراز جز حوزهی معاونت سیما که سراغ چهرهی شناختهشدهای مانند اصغر پورمحمدی، مدیر سابق کانال سه رفت، مسئولیت مابقی معاونتها را به افراد مورد وثوقش که قبلاً در معاونت برونمرزی با او همکار بودند، سپرد تا اوضاع به کام مدیران ردهی میانی معاونت مهجور و در حاشیهی برونمرزی شود. موج تغییرها از بالا با امواج شایعههای مختلف از طبقههای پایینی کارمندان و حقوقبگیران متزلزل سازمان عریضوطویل صداوسیما همراه شد تا نیمهی دوم سال ۹۳، صداوسیما به یکی از مراکز خبرساز تبدیل شود.
خبرسازی و تحولها در اسفند به ردهی میانی رسید. در معاونت سیاسی که به معاونت خبر تغییر نام یافته بود، بعد از انتصاب پیمان جبلی به عنوان سکاندار این معاونت حساس، تغییرهای مابقی ارکان آن را هم در بر گرفت. در تغییرهای معاونت خبر یا همان سیاسی سابق، عبدالرضا بوالی ریاست واحد مرکزی خبر را ترک کرد، به شبکهی خبر رفت و جای زابلیزاده را گرفت. بوالی که از افراد قدیمی و مورد وثوق در این معاونت بود، علاوه بر سردبیری بخشهای مختلف و تأسیس خبر بیستوسی به دلیل گزارشهای خاص واحد مرکزی خبر در چند سال اخیر، شهره بود. سیدمهرداد سیدمهدی که سیزده سال رییس پخش اخبار سیما بود و مسئولیت بخشهای خبری مختلف را بر عهده داشت و استودیوهای عظیم و پرخرج در زمان او ساخته شده بود، جای بوالی را گرفت. در حکم این جابهجایی، نام عجیب و قدیمی «واحد مرکزی خبر» هم به «خبرگزاری صداوسیما» تغییر یافت؛ تغییر نامی که با توجه به تغییرها در روزنامه و سایت جام جم – رسانهی رسمی صداوسیما - این شایعهها را ایجاد کرد که احتمال ادغام این نهادهای رسانهای وجود دارد. شهرام وثوقیراد، سردبیر خبر بیستوسی هم جانشین سیدمهدی شد، علیمحمد صالحی از پخش اخبار صدا به باشگاه خبرنگاران رفت و جای صالحی را تالی گرفت. برخی معتقدند تغییرهای معاونت سیاسی که پیرو سیاستگذاریهای بیرون از حوزهی عمل صداوسیماست، بیشتر جابهجایی چند مهره و نه نشانهی تحولهای ساختاری و بنیادی است؛ نظری که اثبات یا رد آن نیاز به گذر زمان دارد.
علاوه بر این معاونت، محمودرضا تخشید، رییس مرکز امور نمایشی سیما که چند ماه قبل از سوی پورمحمدی، معاون سیما به این سمت منصوب شده بود، مدیران ردهمیانی این مرکز مانند مدیر گروه فیلم و سریال کانالهای سه و پنج را انتخاب کرد. در شبکهی قرآن سیما هم با تغییرهای مدیریتی، حجم اداری این شبکه به نصف کاهش یافت. اما در میانهی اخبار کوچک شدن ابعاد سازمان ۴۸ هزار نفری صداوسیما و تعطیلی شبکهی تماشا، رادیوهای صدای آشنا، خانواده، کتاب و... شبکهی افق از هشتم اسفند به صورت رسمی افتتاح شد تا اتفاقی بر خلاف جریان روی دهد. افق که پخش آزمایشیاش را از چند ماه قبل در قالب چهار ساعت برنامهی روزانه آغاز کرده بود در واقع اولین شبکهی خصوصی است. شبکهای که محتوای آن توسط جریان گفتمان انقلاب اسلامی و سازمان اوج تأمین میشود اما با توجه به قانون اساسی که وظیفهی انتشار امواج رسانهای در انحصار صداوسیماست، وظیفهی پخش فنی آن به عهدهی این نهاد است. صداوسیما، نظارت محتوایی چندانی بر افق ندارد و تنها پخشکنندهی امواج آن است. با توجه به تأسیس رسمی افق و تعطیلی برخی شبکههای خود صداوسیما میتوان منتظر افزایش شبکههای خصوصی هم بود. انتظاری که با توجه به روند رو به افزایش تعداد مدیران بازنشسته و بازنشستگان بخش فنی سازمان صداوسیما که تخصص اختصاصی آنها فقط در رادیو و تلویزیون کاربرد دارد، دور از واقعیت نخواهد بود. در حقیقت اگر روزگاری جمعی از نخبگان و مردم، خواهان شبکهای خصوصی بودند حالا قشری از اهل فن که تبحر اختصاصی در امور تلویزیون هم دارند با آنها همنوا شدهاند.
تمام این تحولها که در اسفند روی داد، درونسازمانی و ساختاری بود که نمود بیرونی چندانی نداشت. مخاطبان رسانهی ملی در اسفند تأثیر این تحولها را روی آنتن ندیدند که نشان میدهد رییس جدید صداوسیما و معاونانش به جای اهمیت دادن به آنتن به خانهتکانی مدیریتی مشغولاند. با این حال آنها این شانس را داشتهاند که آنتن احتمالاً خالی نوروز را با بهانهای مانند تقارن با ایام فاطمیه توجیه کنند که با توجه به آنتن موفق تلویزیون در ایام مشابه - سریال شب دهم در ایام تقارن نوروز ۸۱ با دههی اول محرم – قابلقبول به نظر نمیرسد. با این حال، در حالی که بحث رقابت ویژهبرنامهی سالتحویل مثل سالهای قبل بین علی ضیا (کانال یک)، احسان علیخانی (کانال سه) و رامبد جوان (شبکهی نسیم) مطرح است، تلویزیون سریالهایی مانند فوق سری (مهدی فخیمزاده/ کانال یک) و سربهراه (ایرج محمدی/ کانال سه) را در کنداکتور قرار داده و شبکههای نمایش و چهار هم سراغ آثار خارجی رفتهاند. به نظر میرسد امسال هم چشم امید خیلی از مسئولان تلویزیون به موفقیت کلاهقرمزی است که قرار است از نیمهی دوم عید و بعد از فاطمیه پخش شود. فضای پیش از پخش برنامههای نوروزی نشان میدهد که برنامهها از نظر خبری و پیشتولید، فرق چندانی با مدیریت قبلی نکردهاند. حالا باید صبر کرد تا ببینیم رییس تازهنفس در سال تازه، چه چیزی در چنته دارد.