غروب دوشنبه بیستوسوم اسفند، در اوج ناباوری خبری بهسرعت رسانهها را درنوردید که مایهی بهت اهل فرهنگ و هنر شد. علی معلم، یکی از چهرههای سرشناس رسانه و سینما، در دفتر کارش بر اثر سکتهی قلبی درگذشت. کسانی که او را حتی دورادور میشناختند و با حضور فاخر و شیک او در محافل سینمایی آشنا بودند، با شنیدن خبر این ضایعه غافلگیر شدند؛ مرگی نامنتظر که تصورش برای راسخترین معتقدان قضا و قدر نیز دور از ذهن مینمود.
معلم سردبیر نشریة قدیمی و اثرگذار «دنیای تصویر» بود و از 1371 با تأسیس این مجله مسیر تازهای را در فضای مطبوعات سینمایی کشور گشود. او تهیهکنندة چند فیلم مهم و جریانساز از جمله شوکران و گاوخونی (هر دو از بهروز افخمی) نیز بود و در طول بیش از دو دهه، حضوری مداوم و چشمگیر در برنامههای سینمایی تلویزیون داشت و از این طریق چهره و صدایش در یاد بسیاری از مخاطبان معمول تلویزیون مانده بود. او سابقة داوری در جشنوارههای هنری و سینمایی را داشت و با برپایی جشن «حافظ» توانست یک جایزة سینمایی تعریف کند که در زمان برگزاریاش توجهبرانگیز میشد و بهانهای برای ارتباط اهل رسانه و سینماگران بود. در مجموع علی معلم فراتر از فعالیتهایش، و بسیار بیش از حد اثرگذاری احتمالی رسانهاش، تنها به اعتبار نوع حضور و شخصیت توجهبرانگیزش پرسونایی مهم در سپهر کلی سینمای ایران بود و درگذشتش برای بسیاری از مخاطبان و همکارانش و نیز فعالان حوزة رسانة و سینما و حتی مردم عادی ضایعهای تلخ و ناباور است.
در بیستوچهار سال گذشته، علی معلم همکار و هممسیر ما بود و ارتباطش با ماهنامة «فیلم» (آمیزهای از رفاقت و رقابت) با همة فرازونشیبهایش همواره ترکیبی از اثرگذاری متقابل (و اغلب غیرمستقیم) و تلاش برای بالا بردن کیفیت و پر کردن جاهای خالی بود. دربارة ابعاد مختلف این همجواری و همکاری میتوان با بررسی مسیرهایی که پیموده شده و فرازوفرودهای راه به تحلیلی جامع رسید، اما نتیجهگیری نهایی هرچه باشد و این بیستوچهار سال در آیینة تاریخ با هر رنگی که ثبت شود، تصور اینکه چشمانداز رسانههای سینمایی را بدون حضور فعال علی معلم مجسم کنیم چالش دردناکیست.
در شمارة اول اردیبهشت ماهنامة «فیلم» مطالب بیشتری دربارة علی معلم و زندگی و آثارش خواهیم داشت و از زبان همکاران و دوستان و دوستدارانش به بررسی سالها فعالیت او در سینما و مطبوعات خواهیم پرداخت. عجالتاً مثل تمام موارد غمانگیز مشابه، کاری از دستمان برنمیآید جز آنکه یادش را گرامی بداریم و شادی و آرامش روحش را آرزو کنیم. امیدواریم چراغهای «دنیای تصویر» که به رسم سوگواری خاموش است بهزودی دوباره روشن شود و مسیر علی معلم ادامه پیدا کند.