سال 1375 با تولید مجموعه‌ی مستند 52 قسمتی کودکان سرزمین ایران بند ناف سینمای مستند ایران، هم از تلویزیون و هم از نگاتیو بریده می‌شود و از همان سال سه عامل جدی دوره‌ی تازه‌ای را در زندگی این سینما رقم می‌زند: ورود امکانات و ابزار دیجیتال که سال به سال سیری صعودی پیدا می‌کند و فیلم‌سازی را ابتدا ارزان‌تر و از دوره‌ای به بعد، در قیاس با شرایط سخت و محدود دوره‌ی قبل آن، آسان می‌کند و در دسترس قرار می‌دهد. دوم ورود پروسعت و پرشور نسل جوانی که زاده‌ی انقلاب است و ذهن و زبانی متفاوت با پدران و پیشینیان خود دارد، هم در زندگی و هم در سینمای مستند. سوم تغییر شرایط اجتماعی/ سیاسی و گسترش نیازهای فرهنگی جامعه و جست‌وجو برای رفع این نیازها و دل و دیده سپردن به انواع آثار و تولیدهای فرهنگی و هنری.
اگر در سال 1375 تولید سالانه‌ی فیلم مستند در ایران - مثلاً - به دویست فیلم محدود می‌شد، آن هم در نهادهای رسمی و تخصصی، از سال 1376 به بعد یک‌باره این تولید به بالاتر از هزار فیلم رسید، آن هم تولیدشده در اقصی نقاط کشور. در تمامی این سال‌ها، به رغم مشکلات و موانع مدام موجود پیش پای سرمایه‌گذاری و نمایش فیلم مستند، با افت‌وخیزهای هر ساله این رقم سالانه‌ی تولید حفظ شده و این واقعیت غریب دلیلی ندارد جز این واقعیت که تولید فیلم مستند در ایران تنها و دیگر یک امر سینمایی، تخصصی و حرفه‌ای نیست و سینمای مستند ما خود به پدیده‌ای فرهنگی و اجتماعی تبدیل شده است. این خصوصیات است که به ما امکان می‌دهد از دوره‌ی بیست سال اخیر سینمای مستندمان به عنوان سینمای مستند امروز ایران صحبت کنیم.
در شماره‌ی ویژه‌ی پاییز 1395 ماهنامه‌ی «فیلم» سعی می‌شود تصویر زنده و همه‌جانبه‌ای از زندگی امروز این سینما ارائه شود و حیات بیست‌ساله‌ی این سینما (1375-1395) در ابعاد مختلف آن، پرجزییات و از زبان فیلم‌سازان و اهالی نزدیک همین سینما، پیش چشم شما قرار گیرد.
شِمایی از مطالب این شماره را این‌جا می‌خوانید:
مرور بیست سال وقایع، فیلم‌ها، فیلم‌سازان و فیلم‌سازی مستند این دوران
سینمای مستند ما در دوران دیجیتال و فضای مجازی
سینمای مستند و روایت خرد زندگی ما
شیوه‌ها و گرایش‌های تازه یا جاافتاده‌ی مستندسازی در این دوران: سنخ‌شناسی فیلم‌های این دوره/ مستند شهری/ مستند تاریخ/ مستند خودبیانگر/ مستند مشارکتی/ فیلم‌سازی یک‌نفری/ فیلم‌مقاله/ مستندهای شخصیت‌محور و...
برخی وقایع و مسائل این دوره: فیلم‌سازان مهم و فیلم‌های مهم این دوره و چرایی اهمیت‌شان/ جشنواره فیلم مستند کیش/ سه سال تولید فیلم‌های مستند حمایت‌شده در همه‌ی مراکز تلویزیونی/ فیلم‌هایی که دیده و تحویل گرفته نشدند/ تجربه‌ی فیلم ساختن چندساله از جمع دوستان قدیم و...
مرور تهیه‌کنندگی فیلم مستند در بیست سال اخیر
گفتوگو با ارد عطارپور درباره تجربه‌ی تهیه‌ی دو مجموعه‌ی مستندش در تلویزیون
فضاهای نمایش (آنلاین، دی‌وی‌دی، هنر و تجربه، هفتگی، نمایش‌های خانگی، نمایش فیلم در فعالیت‌های بین‌رشته‌ای، ورک‌شاپ‌ها و نمایش‌های ویژه، کافی‌شاپ‌ها، شهرستانها و...)
گفتوگو با چند نفر از یک جمع فیلم‌بین که هفت سال است مدام مستند می‌بینند
فضای نمایش چهارده‌ساله‌ی فیلم مستند (انجمن تهیه‌کنندگان فیلم مستند)
تجربه‌ی پخش و نمایش یک تولید و پخش‌کننده خصوصی
مستندسازی در همه جای ایران و مستندساز بومی (روایت مستندسازهای غیرتهرانی از سینمای مستند شهر و منطقه‌ی خودشان)
چند مستندساز از زندگی فیلم‌مستندی‌شان یا از نسبت خاص‌شان با فیلم‌های مستندمان می‌نویسند
فیلم‌سازی زنان و فیلم‌های آن
سینمای مستند امروز دنیا (عصر دیجیتال و فضای مجازی) و نسبت سینمای مستند امروز ما با آن
آخرین و به‌روزترین گزارش‌ها: الف) بررسی و طبقه‌بندی فیلم‌های مستند جشن سینمای امسال/ ب) گزارش و خبر از احوال جاری و این روزهای سینمای مستندمان
انتخاب ده فیلم مستند برتر این دوره و معرفی و بررسی آن‌ها
نقد و آسیب‌شناسی این دوره: سینمای مستند چه‌قدر در ایران مهم است؟/ چرا طنز کم داریم؟/ ده گیر و غیاب در سینمای مستند ما و...
گزارش نهادها و فضاهای رسمی: شبکه‌ی مستند/ مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی/ ادبیات سینمای مستند (سایت‌ها، نشریه‌ها، کتاب‌ها)/ انجمن‌های کارگردان‌ها و تهیه‌کنندگان سینمای مستند/ جشنواره‌ها/ حضورهای جهانی و...
گفت‌وگوی جمعی و تخصصی درباره مسائل امروز تولید و عرضه‌ی فیلم مستند در ایران
