نگاهی به سریال تاسیان

سریال تاسیان ساخته تینا پاکروان

تاسیان دومین کار تینا پاکروان در پلتفرم نمایش خانگی، پس از سریال تحسین شده خاتون، باز هم راوی یک قصه عاشقانه در بستر حوادث دوره‌ای از تاریخ معاصر ایران است، دوره‌ای ملتهب و نزدیک به انقلاب.

نقطه ضعف اصلی کار، فیلمنامه‌ای لاغر و ضعیف است که فیلمساز سعی کرده آن را در پس ارجاعات بعضا جذاب و چشم نواز سینمایی-تاریخی  پنهان کند. دیدن سخنرانی بهرام بیضایی در شب‌های شعر گوته و همچنین احمدرضا احمدی و مسعود کیمیایی در کافه‌ای روشنفکری، ضمن ادای دین کارگردان به این چهره‌های هنری تاریخ معاصر، برای مخاطب عام نیز که البته با سینما و هنر بیگانه نیست جذابیت دارد، اما ربطی به قصه ندارد.

 عشق امیرخسرو (شکیبا) به شیرین (میترا حجازی) به هیچ عنوان در نیامده و باور پذیر نیست و به هیچ عنوان همدلی مخاطب را برنمی انگیزید. شاید انتخاب نام خسرو برای کاراکتر شکیبا، اشاره به عشق از بالا و متکی به قدرت خسرو (شاه ساسانی)  به شیرین در اساطیر و داستان‌های کهن دارد که چون عشق فرهاد پاک و مقدس نیست. پیوستن و همکاری خسرو با ساواک برای ساختن چهره‌ای قدرتمند از خود در دل معشوق تذکر همین نکته است، اما فرهاد قصه کیست؟ شهرام جان؟

بسیاری از صحنه‌ها و جیمز باند بازی‌های خسرو در سریال و چک سفیدی که کارگردان به شکیبا داده است با منطق و عقل تطابق ندارد. برای نمونه حضور خسرو در ساواک و صحنه مضحک بازجویی و سپس آزادی شیرین و دوستانش و پس از آن حضور  پدر شیرین در مراسم خاکسپاری، که ظاهرا تنها علت ان رفاقت قدیمی امیر (خسرو) با سعید(صابر ابر- مامور ساواک) است که آن هم ساخته نشده و باورپذیر نیست.

اینکه متهمان اداره سوم ساواک (امنیت داخلی) به همین راحتی به اصطلاح بازجویی و آزاد شوند و کسی در آن اداره مخوف، متعرض کارهای این دو دوست قدیمی نشود، با هیچ منطق و عقل سلیمی سازگار نیست. فیلمنامه در ساخت شخصیت ناتوان و درمانده است و هیچ کارکاتری در این سریال از حد تیپ بالاتر نرفته و شخصیتی که در اذهان ماندگار شود، ساخته نمی‌شود.

بازی‌ها جز بازی متوسط بابک حمیدیان (که همیشه و همه جا خوب است) و پانته‌آ پناهی‌ها همگی ضعیف و تصنعی هستند و حتی ابر با وجود توانمندی‌های شخصی، به‌دلیل ضعف کاراکتر در فیلمنامه نتوانسته فرصت طلایی بازی در نقش مامور ساواک را به خاطره‌ای ماندگار تبدیل کند و بدترین بازی بی هیچ گفت‌وگویی از آن شکیباست که یک تنه اثر را نابود کرده است.

برای نمونه بازی متوسط بابک حمیدیان در تاسیان را قیاس کنیم با بازی درخشان و به یاد ماندنی همین بازیگر در خاتون.

تاسیان به نظر نگارنده تقلید و کپی رنگ و رو رفته‌ای از ناصرالدین آکتور سینماست، که فیلمساز چون مخملباف در آن زمان تلاش دارد با نوستالژی بازی و نام و چهره و خاطره افراد و اماکن، مخاطب خود را مرعوب کند، از بیضایی و کیارستمی و کیمیایی و احمدرضا احمدی گرفته تا تقلید صدای قیصر و اشاره به گلشیری و گوزنها و کانون پرورش فکری و ماهی سیاه کوچولوی صمد بهرنگی، اما در پس این رنگ و نور و صدا و خاطره بازی به ظاهر جذاب، هیچ قصه و هنری وجود ندارد.

پاکروان که با سریال خاتون امیدها را برای دیدن روایت تاریخی متفاوت از تاریخ معاصر ایران زنده کرده بود با تاسیان چند گام به عقد رفت و بی‌گمان پایان این سریال، تاسیانی ایجاد نخواهد کرد.

[ماهنامه فیلم]