ماهنامه سینمائی فیلم

تیم رابینز

جشنواره کارلووی واری؛ از «شاهدان پوتین» تا حضور سینمای ایران
پنجاه‌وسومین جشنواره بین‌المللی فیلم کارلووی واری - که معتبرترین رویداد سینمایی اروپای شرقی و مرکزی است - از روز گذشته 29 ژوئن در جمهوری چک برپا شده است و تا 7 ژوییه (16 تیر) به کارش ادامه خواهد داد. امسال برنامه‌ها و بخش‌های ویژه‌ای در کنار فهرستی از حدود 200 فیلم برای حاضران در نظر گرفته شده است و در این میان، برخی فیلم‌ها اولین نمایش جهانی‌شان را تجربه می‌کنند.

از بین کنجکاوی‌برانگیزترین عنوان‌ها می‌توان به این‌ها اشاره کرد: درام به سوی شب (پیتر برانِر) با بازی کِیلِب لندری جونز که سال گذشته در چهار فیلم مهم حضور داشت و احتمالاً بیش‌تر برای دور شو (جردن پیل) دیده شد. پاوو ماشلونا همکار نویسنده مارچین وِرونا در فیلم هراس‌انگیز اهریمن که با اولین تجربه کارگردانی‌اش به کارلووی واری می‌آید: یک کمدی سیاه به نام حمله وحشت. کارل ترمبِلی که جایزه بهترین بازیگر زن را در جوایز سینمایی کانادا برنده شد در درام بلوغی سباستین پیلوت با نام کرم‌های شب‌تاب رفته‌اند دیده خواهد شد و آنا پاکویین در اولین نمایش جهانی درام خانوادگی شیشه جداساز حضور خواهد داشت؛ فیلمی به کارگردانی شوهر و همبازی‌اش در سریال خون واقعی، استیون مویر. کارگردان اسلاو، اومو اومِرزو که در سال 2015 با فیلم بلند فیلم خانوادگی یکی از محبوب‌ترین آثار سینمایی سال‌های اخیر را ارائه کرد، امسال با جدیدترین فیلمش مگس‌های زمستانی دوباره با بازیگر زن خوش‌آتیه و بااستعداد اِلیشکا کرِنکووا همکاری کرده است.

هفت فیلم از ده اثر بخش رقابتی «شرقِ غرب» توسط کارگردانان زن ساخته شده‌اند از جمله دریا زوک فیلم‌ساز بلاروسی که فیلم کنجکاوی‌برانگیز قوی کریستال را دارد یا برنده جایزه دانشجویی آکادمی اسکار کلارا کوچانسکا که اولین اثر بلندش یک فیلم جاده‌ای با عنوان Via Carpatia است. در بخش مستندها با این‌که فیلم‌های چالشی زیادی نمایش داده می‌شوند اما به نظر نمی‌رسد هیچ‌کدام به اندازه شاهدان پوتین جنجال‌آفرین شوند؛ فیلمی که وقایعی را دنبال می‌کند که به صعود ولادیمیر پوتین به مقام ریاست‌جمهوری روسیه در آخرین روزهای سال 1999 انجامید. این فیلم را ویتالی مانسکی ساخته است، فیلم‌سازی متولد اوکراین که در 2015 برای زیر آفتاب (پرتره‌ای آگاهی‌بخش درباره کره شمالی و ادغام پروپاگاندا و حقیقت) تحسین شد.

اندرو بویالسکی از پیشگامان ساختن فیلم‌های بسیار کم‌هزینه با اولین نمایش اروپایی از دختران حمایت کن یک کمدی هوشمندانه درباره صنعت خدمات مورد قدردانی قرار می‌گیرد. ردپایی به‌جا نگذار اثر جدید دبرا گرنیک هم با بازی تاماسین مک‌کنزی به نمایش درمی‌آید؛ فیلمی که یکی از بهترین‌های 2018 به حساب می‌آید و بازی حیرت‌انگیز مک‌کنزی بی‌تردید آن طور که باید مورد تمجید تماشاگران جشنواره‌ای قرار خواهد گرفت. دیگر مهمان ویژه این دوره، تری گیلیام است که با نمایش جدیدترین فیلمش مردی که دن کیشوت را کشت به جشنواره می‌آید و بازیگر زن پرتغالی ژوانا ریبِریو هم برای نمایش فیلم به او ملحق خواهد شد.

فیلم‌ساز نیوزیلندی تحسین‌شده تایکا وایتیتی و کارتیو نیل تهیه‌کننده که در شکار آدم‌های سرگردان همکاری کرده بودند، در میان فیلم‌برداری جدیدترین فیلم‌شان جوجو رَبیت استراحتی کردند و شب گذشته به عنوان مهمان ویژه در مراسم افتتاحیه حاضر شدند. رابرت پتینسن هم که جدیدترین فیلمش با نام دوشیزه در جشنواره روی پرده خواهد رفت، در مراسم اختتامیه جایزه رییس جشنواره را دریافت می‌کند. اما یکی از بخش‌های فرعی امسال به طور کامل به میراث فوق‌العاده انجمن فیلم آستین اختصاص دارد؛ یک بنیاد فیلم غیرانتفاعی که در سال 1985 توسط ریچارد لینکلیتر تأسیس شد و در طول این سال‌ها، استعدادهای مهمی را به سینمای مستقل آمریکا معرفی کرد؛ در این بخش اِسلَکر از لینکلیتر، شطرنج رایانه‌ای از بویالسکی و پناه بگیر از جف نیکولز از فیلم‌هایی هستند که روی پرده خواهند رفت. اما دو سینماگر برنده اسکار نیز جایزه معتبر و ارزشمند گوی کریستال جشنواره را برای سهم و نقش برجسته‌شان در سینمای جهان دریافت خواهند کرد: بری لوینسن کارگردان مرد بارانی و تیم رابینز ستاره رستگاری در شاوشنگ. علاوه بر این، کنسرت ویژه‌ای توسط رابینز و گروه روگز گَلِری در شب چهارم ژوییه برپا خواهد شد.

اما تیم رابینز در مراسم افتتاحیه کارلووی واری به ترامپ رییس‌جمهور هشدار داد و بدرفتاری با فرزندان پناهندگان را محکوم کرد. این بازیگر و کارگردان در مراسم یادبود آزادی چک هم از واتسلاو هاول (اولین رییس‌جمهور چک که نمایش‌نامه‌نویس و نویسنده هم بود) رهبر انقلاب مخملی سال 1989 یاد کرد. او شجاعت چنین مردانی را در این دوره و زمانه لازم دانست و فیلم‌سازان را به مبارزه برای حقیقت و داستان‌های پرمایه و قوی، به جای بدل شدن به «بازیچه‌های پروپاگاندا و جهان مارول» دعوت کرد و از آن‌ها خواست که مقاومت و پایداری کنند. اما در مراسم افتتاحیه از فیلم‌ساز مؤلف چک، میلوش فورمن هم تجلیل شد؛ مردی که در ماه آوریل درگذشت و رییس جشنواره ژیری بارتوشکا درباره‌اش گفت: «او کشور زادگاهش را با یک چمدان ترک کرد و با دو اسکار بازگشت.» به همین بهانه اثر کلاسیک میلوش فورمن با عنوان عشق‌های یک بلوند (۱۹۶۵) - یکی از مهم‌ترین آثار موج نوی سینمای چک - به نمایش درآمد و پس از آن، ارکستر سمفونی ملی چک کنسرتی عمومی از موسیقی فیلم‌های فورمن را اجرا کرد و لیبور پِشِک قطعه‌هایی از موتسارت در فیلم درخشان آمادئوس (1984) را رهبری کرد.

اما امسال هفت سینماگر ایرانی هم در کارلووی واری حضور دارند از جمله فیلم متفاوت، تلخ و اندیشمندانه امیر ساخته نیما اقلیما که اولین حضور بین‌المللی‌اش را پشت سر خواهد گذاشت و فیلم‌های همه می‌دانند (اصغر فرهادی)، سه رخ (جعفر پناهی) و آموزش غلط کامرون پست (دزیره اخوان؛ که محصول آمریکاست) در بخش «افق‌ها» و فیلم‌های هجوم (شهرام مکری)، مرز (علی عباسی؛ محصول مشترک دانمارک و سوئد) و آیه‌های فراموشی یا فراموشی می‌سراید (علیرضا خاتمی؛ محصول فرانسه، آلمان، هلند و شیلی) در بخش «نگاهی دیگر».

جیم کری و نقش منفی «سانیک خارپشت»
جیم کری آخرین مذاکره‌ها برای پیوستن به جیمز مارسدن در فیلم سانیک خارپشت محصول کمپانی «پارامونت پیکچرز» را پشت سر می‌گذارد. جف فولر که برای فیلم کوتاه انیمیشن گوفر بروک (2005) نامزد جایزه اسکار شده بود، کارگردانی این فیلم را بر عهده دارد. این پروژه که فیلم زنده و تصاویر رایانه‌ای را با هم تلفیق خواهد کرد، توسط نیل اچ. موریتز تهیه می‌شود و تیم میلر کارگردان ددپول یکی از تهیه‌کنندگان اجرایی آن است. کری قرار است نقش دکتر روبوت‌نیک را بازی کند؛ دانشمند دیوانه‌‌ای که دشمن اصلی سانیک است. پارامونت قصد دارد فیلم را برای فصل تعطیلات و روز 15 نوامبر 2019 آماده نمایش کند. همان طور که می‌دانید این فیلم بر اساس یک بازی معروف ویدیویی ساخته می‌شود که شرکت سگا در سال 1991 آن را عرضه کرد و تا امروز بیش از 360 میلیون کپی از آن به فروش رفته است؛ از جمله نسخه‌های دیجیتال این بازی روی کنسول‌ها، تبلت‌ها و گوشی‌های تلفن همراه. داستان این بازی محبوب درباره خارپشت آبی‌رنگی است به نام سانیک که زندگی آرام او اغلب توسط دکتر اِگمن مورد تهدید قرار می‌گیرد؛ دانشمندی مجنون که می‌خواهد دنیا را فتح کند و همدستی به نام دکتر روبوت‌نیک هم دارد که حیوانات را به اسارت می‌کشد. جیم کری این روزها به عنوان تهیه‌کننده اجرایی دو مجموعه تلویزیونی برای «شوتایم» مشغول به کار است: من این بالا دارم می‌میرم و شوخی که در آن بازی هم می‌کند و اولین نمایشش از ماه سپتامبر آغاز خواهد شد.

اِیوا دووِرنی می‌گوید ترامپ «بی‌جوهر» و «اشتباه» است
هفته گذشته دیوید لینچ با اظهار نظرش درباره دانلد ترامپ، عنوان‌های خبری حوزه‌های سرگرمی و سیاست را به خود اختصاص داد؛ و درست مثل اغلب پروژه‌هایش، به گونه‌ای درباره به‌هم‌ریختن شرایط موجود توسط ترامپ سخن گفت که تعبیرهای مختلفی را به همراه آورد؛ و در نهایت مجبور شد بیانیه دیگری منتشر کند و اقدام‌های ترامپ را به‌صراحت محکوم کند. اما حالا ایوا دوورنی به گونه‌ای درباره ترامپ اظهار نظر کرده است که هیچ سوءتفاهمی به وجود نخواهد آمد! ماجرا از این قرار است که ترامپ در توییتر، شکست انتخاباتی سیاستمدار کهنه‌کار جو کرولی را به فال نیک گرفت و آن را به خاطر حرف‌هایی دانست که وی ضد او زده بود. در طرف مقابل، دوورنی بلافاصله وارد عمل شد و نوشت البته که به خاطر کرولی نبود که اَلِکزاندِریا آکِیسیو کورتز برنده شد: «باید هم پیروزی زنان رنگین‌پوست را نادیده بگیری که جای‌گزین محافظه‌کاران سیاسی می‌شوند و تو را به خطر می‌اندازند. فعلاً همین سه کلمه برای تو کافی است: اَلِکزاندِریا آکِیسیو کورتز.» (کورتز زن سیاستمدار 28ساله‌ای است که از فعالان حزب دموکرات به شمار می‌رود) به طور طبیعی ترامپ که نمی‌توانست آرام بگیرد، دوباره «چیزی» را توییت کرد که به چگونگی به‌هم‌ریختن دموکرات‌ها و مختل شدن حواس و فکرشان اشاره داشت. دوورنی فیلم‌ُساز هم که کسی نیست که بتواند جلوی زبانش را بگیرد، این بار خطاب به رییس‌جمهور آمریکا چنین نوشت: «تو اگر از دیگران بدگویی نکنی که ترامپ نبودی. تو ضعف‌هایت را در دیگران می‌بینی. تو یک آدم بی‌جوهری که تاریخ تو را به عنوان یک اشتباه خواهد پذیرفت؛ اشتباهی که خیلی‌ها را متحد کرد...»