سینمای جهان » چشم‌انداز1397/12/20


رومئو، اکبر، والتر

نگاهی به آسیب‌های سینمایی درگیری سیاسی پاکستان و هند

کیکاوس زیاری
درام جنگی «اوری» با بازی ویکی کوشال

 

تنش و درگیری سیاسی کشورهای پاکستان و هند، تأثیر مستقیم خود را بر صنعت سینما گذاشت و باعث ضرر و زیان چشمگیر هنرمندان دو کشور شد. ماجرا از تنش سیاسی هند و پاکستان در منطقه جنجالی کشمیر شروع شد و خیلی زود دامن سینما را گرفت. اول هند کار را یک‌سره کرد و هر نوع همکاری هنرمندان پاکستانی با بالیوود را لغو کرد و همچنین اکران تمام فیلم‌های هندی در پاکستان تا مدت زمانی نامحدود. در شرایطی که خطر جنگ دو طرف جدی و باعث نگرانی تمام دنیا شد، پاکستان هم نمایش عمومی محصولات هندی را به حالت تعلیق درآورد. درگیری سینمایی این دو کشور همسایه در شرایطی به بدترین حالت خود رسیده است که هنرمندان بالیوودی حدود دو دهه قبل، پیشگام دوستی شدند و خواستار کاهش تنش‌ها بین سیاسیون و دولت‌ها.

از زمان استقلال هند از بریتانیای کبیر در سال 1947، هند و پاکستان سه جنگ بزرگ داشته‌اند. تمام این مناقشات هم در رابطه با منطقه کشمیر بوده که سال‌ها یکی از بهترین لوکیشن‌های سینمای هند برای صحنه‌های رقص و آواز بوده است و هر یک ادعای مالکیت آن را دارند. حضور گروه «جیش محمد» در پاکستان و اقداماتش علیه حاکمیت هند، زمینه‌ساز درگیری‌های تازه شد. تقریباً تمام هنرمندان سینمای هند علیه پاکستان موضع گرفته و از دولت مرکزی خود خواهان پاسخ شدیدالحن شده‌اند. چند فیلم‌ساز و تهیه‌کننده هم از آمادگی خود برای تولید فیلم‌هایی در ارتباط با گروه «جیش محمد» خبر داده‌اند.

پاکستانی‌ها مدعی‌اند که قدم اول برای ممنوعیت اکران فیلم‌های هندی در کشور خود را برداشته‌اند. وزیر اطلاعات و ارتباطات پاکستان در توییت خود، خبر ممنوعیت اکران فیلم‌های بالیوودی را اعلام کرد و در کنار آن، هر گونه همکاری هنرمندان پاکستانی با هندی‌ها در زمینه کارهای تبلیغاتی را هم ممنوع کرد. اما هندی‌ها می‌گویند آن‌ها پیشگام تحریم نمایش عمومی فیلم‌های‌شان در پاکستان بوده‌اند. به نوشته رسانه‌های گروهی هند، بلافاصله بعد از پخش خبر حمله تروریستی به کشمیر (که چهل سرباز هندی کشته شدند) بالیوودی‌ها یک صدا به تحریم پاکستان پرداختند.

کمدی خانوادگی هیاهوی تمام‌عیار/ توتال دامال از «فوکس استار استودیو» با بازی آجی دیوگان، آنیل کاپور و مادهوری دیکشیت، اولین فیلمی بود که نمایش عمومی‌اش در پاکستان لغو شد. تماشاگران پاکستانی سخت در انتظار اکران این فیلم بودند که با استقبال بالای تماشاگران سینما در هند روبه‌رو و پرفروش شده است. شرکت فیلم‌سازی «مادوک فیلمز» هم اکران قایم‌موشک‌بازی/ لوکا چوپی را لغو کرد. کارتیک آریان که این روزها طرفداران بسیار زیادی در هر دو کشور پیدا کرده است، بازیگر اصلی این درام جوان‌پسند است.

اهل فن به این نکته مهم اشاره‌ می‌کنند که این نخستین بار نیست که ارتباطات هنری و سینمایی دو کشور، تحت تأثیر تنش‌های سیاسی قرار‌ می‌گیرد. البته تا قبل از این، تنها برخی هنرمندان و شرکت‌های فیلم‌سازی هندی به صورت انفرادی دست به تحریم پاکستان‌ می‌زدند. برای مثال، سال قبل بعد از یک حمله تروریستی به یک پادگان نظامی در نزدیکی مرز دو کشور، فقط یکی‌دو شرکت فیلم‌سازی خواهان تحریم پاکستانی‌ها شدند. اما این بار مثل این‌که موضوع برای هنرمندان هندی بسیار جدی است.
تحلیلگران سیاسی اعتقاد دارند تحریم هنرمندان هندی، تأثیر بسیار زیادی بر موضع‌گیری و عملکرد سیاستمداران پاکستانی‌ می‌گذارد.

محبوبیت چشمگیر فیلم‌ها و ستارگان هندی در بین مردم پاکستان، شبیه یک نیروی فشار قوی در مناسبات سیاسی دو کشور است. با وجود اختلافات سیاسی کهنه دو کشور و ممنوعیت چندساله‌ی نمایش عمومی فیلم‌های هندی در پاکستان، این فیلم‌ها و بازیگران‌شان محبوبیتی بالا در بین مردم عادی دارند. در سال‌هایی که نیروهای نظامی در مرزهای دو کشور در حالت آماده‌باش بودند، مردم پاکستان فیلم‌های روز بالیوودی را از طریق ویدیوهای قاچاق و غیرقانونی تماشا‌ می‌کردند؛ و در آن دوران داشتن نوارهای ویدیویی فیلم‌های هندی، جریمه‌های سنگین مالی را به همراه داشت.

ممنوعیت اکران فیلم‌های هندی در سینماهای پاکستان، در سال 2017 به طور رسمی برداشته شد و با از میان رفتن روابط سرد و تنش‌آمیز دو کشور، بالیوود بیش‌ترین سود را از احیای روابط برد. صنعت سینمای هند یک بازار بسیار خوب برای تولیداتش پیدا کرد و تهیه‌کنندگان هندی برای نمایش عمومی فیلم‌های‌شان در پاکستان رقابت سختی را شروع کردند. رسانه‌های هندی رقم دقیق سود بالیوودی‌ها از بازار پاکستان را اعلام نکرده‌اند اما منابع غیررسمی صحبت از یک سود سی‌درصدی‌ می‌کنند که رقم بالایی به نظر‌ می‌رسد. پس با این تحریم تازه، صنعت سینمای هند از یک بازار پرسود بازمی‌ماند. برای همین است که بسیاری از تحلیلگران اقتصادی سینما می‌گویند تحریم فوق تا مدت زمانی طولانی ادامه نخواهد داشت. به باور آن‌ها، همان هنرمندانی که علیه پاکستان موضع گرفته و به تحریم هنری کشور همسایه پرداخته‌اند، سیاستمداران را دعوت به آرامش و گفت‌وگو با طرف مقابل خواهند کرد. از این نظر، جامعه جهانی هم که نگران شعله‌ور شدن جنگ بین دو کشور دارای سلاح‌های هسته‌ای است، ترجیح‌ می‌دهد اختلافات تند سیاسی پشت میز مذاکره حل‌وفصل شود.

همین دو ماه قبل بود که درام جنگی اوری با بازی ویکی کوشال، تبدیل به یکی از بلاک‌باسترهای سال 2019 هند شد. فیلم با هزینه تولید معمولی چهل کروری موفق شد به فروش کلان 238 کرور برسد و همه را حیرت‌زده کند. اما داستان فیلم درباره حمله نظامی موفق ارتش هند در سال 2016 به یک کمپ تروریستی در داخل خاک پاکستان است. جنگ بزرگ سال 1971 هند و پاکستان هم تا به حال، دستمایه تولید تعدادی از محصولات بالیوودی بوده است. حتی راج کاپور در فیلم معروف خود سنگام راهی جبهه نبرد با پاکستانی‌ها شد! سال قبل درام بسیار پرفروش راضی با بازی آلیا بات، اختلافات دو کشور را در قالب داستان زندگی زن هندی جوانی به تصویر کشید که با یک افسر پاکستانی ازدواج کرده است و برای کشورش جاسوسی‌ می‌کند. در همین سال، حمله قاضی هم به نبرد زیردریایی هندی‌ها با دشمن دیرینه‌ پرداخت.

در سال جدید میلادی هم رومئو، اکبر، والتر با بازی جان آبراهام یک درام دلهره‌آور جاسوسی را با پس‌زمینه جنگ سال 1971 به نمایش‌ می‌گذارد. ستوان محصول مشترک واحد هندی شرکت سونی و ماهش بات تهیه‌کننده قدیمی بالیوودی، داستان زندگی ساندیپ اونیکریشنان ستوان کوماندوی هندی را تعریف‌ می‌کند. او در جریان حمله تروریستی سال 2008 به هتل تاج‌محلِ بمبئی کشته شد. شبکه نتفلیکس با بازی دِو پَتل هتل بمبئی را آماده نمایش دارد. داستان این فیلم هم در ارتباط با حمله سال 2008 به هتل تاج‌محل است. بنابراین دور از انتظار نیست که صنعت سینمای هند خیلی زود، فیلم‌هایی در ارتباط با اتفاقات اخیر بین هند و پاکستان تولید کند.

کانال تلگرام ماهنامه سینمایی فیلم:

https://telegram.me/filmmagazine

جدیدترین‌ها

آرشیو

مینی سریال نهنگ سفید، پخش از نمافیلم
کتاب کاریکاتورهای مسعود مهرابی منتشر شد
فیلم ۷۶۰۰ به نویسندگی و کارگردانی بهروز باقری
 اولین جشنواره بین المللی فیلم کوتاه عباس کیارستمی برگزار شد
فیلم خانه ماهرخ ساخته شهرام ابراهیمی
فیلم گیج گاه کارگردان عادل تبریزی
فیلم جنگل پرتقال
fipresci
وب سایت مسعود مهرابی
با تهیه اشتراک از قدیمی‌ترین مجله ایران حمایت کنید
فیلم زاپاتا اثر دانش اقباشاوی
آموزشگاه سینمایی پرتو هنر تهران
هفدهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت
گروه خدمات گردشگری آهیل
جشنواره مردمی عمار
جشنواره انا من حسین
آموزشگاه دارالفنون
سینماهای تهران


سینمای شهرستانها


آرشیوتان را کامل کنید


شماره‌های موجود


نظر شما درباره سینمای مستقل ایران چیست؟
(۵۹)

عالی
خوب
متوسط
بد

نتایج
نظرسنجی‌های قبلی

خبرنامه

به خبرنامه ماهنامه فیلم بپیوندید: