گفت‌وگوی اختصاصی با حسین میرزامحمدی کارگردان فیلم بازی خونی

نمایی از فیلم بازی خونی

اتحادیه کمونیست‌های ایران در زمستان 1360 گروهی از نیروهای خود را که به خاطر جانفشانی و شور جنگی به سربه‌داران معروف بودند به آمل فرستاد. اما در نهایت شورش آن‌ها پس از 48 ساعت درگیری با سپاه و بسیج به شکست انجامید. این ماجرا سوژه‌ی فیلم سینمایی ماهی سیاه کوچولو نیز بوده است و این بار حسین میرزا محمدی، بازی خونی را بر اساس این واقعه تاریخی ساخته است. فیلمی که ارسطو خوش‌رزم، سارا حاتمی، لیندا کیانی و پیام احمدی در آن ایفای نقش کرده‌اند و سعید پروینی تهیه کننده آن است.

حسین میرزامحمدی که در جشنواره چهل و یکم با فیلم کت چرمی نامزد بهترین فیلم و بهترین کارگردانی و بهترین فیلم اول شد امسال با سینمایی بازی‌ خونی در جشنواره فیلم فجر حضور خواهد داشت. به همین بهانه گفتوگوی کوتاهی با او داشتم که در ادامه آن را می‌خوانید. 

بازی خونی تا جایی که من در موردش می‌دانم در مورد زمستان 1360 و درگیری کمونیست‌ها با نیروهای سپاه و بسیج شهرستان آمل است. به عنوان سوال اول چه شد که سراغ این واقعه تاریخی رفتید؟

اسم فیلم بازیً ‌خونی است. به روال فیلم قبلی‌ام که اسمش کت ًچرمی بود و دو لفظ کتً چرمی و کتِ چرمی در مورد این فیلم هم وجود دارد: بازیً‌ خونی یا بازیِ خونی. ولی خوانش آن برای ما بازیً‌ خونی است که در واقع دو برداشت می‌شود از آن کرد. یکی همان بازی خونی و برداشت دیگر بازی خوانی یا خوانش بازی همدیگر. این یک نکته در مورد اسم فیلم. نکته بعدی اینکه که پرسیدید چرا سراغ این سوژه رفتم، وقتی محتوا و سوژه فیلم با من مطرح شد من و آقای هاشمی‌نژاد که چند سالی است با هم کار می‌کنیم و کت چرمی را هم با هم کار کرده بودیم ساخت فیلم در ژانری که هر دو به آن علاقه داشتیم و دوست داشتیم تجربه‌اش کنیم یعنی ژانر جاسوسی معمای برایمان جذاب بود برای همین سعی کردیم تا جایی‌که امکان داشت پرداخت خوبی در آن انجام دهیم.

سوژه در دهه شصت می‌گذرد و اتفاقات ملتهب سیاسی و اجتماعی ما در سال 60 و با گروه‌های کمونیست، بعد از انقلاب اتفاق افتاده. وقتی سوژه مطرح شد، سعی کردیم که که خوانش متفاوتی از دهه شصت انجام دهیم. همان‌طور که می‌دانید فیلم‌هایی که در درباره دهه شصت ساخته شده زیاد بوده برای همین اولین چیزی که ذهن ما را مشغول کرد این بود که ما ابتدا در مرحله فیلم‌نامه چه خوانشی از فیلم انجام دهیم که کار متفاوت‌تر باشد. برای همین خیلی سعی کردیم در بستر ژانر بتوانیم فضای جاسوسی معمایی و ملتهبی که در فضای کار جاری است را در فیلم‌نامه پیاده کنیم.

این تلاش اولی بود که ما در بحث فیلم‌نامه کردیم و برای ما به شخصه جذاب بود که یک سوژه ملتهب دهه شصتی را با یک خوانش جدید بسازیم و ارائه بدهیم. و این شاید دغدغه اصلی و مهم ما بود برای رفتن سراغ این فیلم و خوب چون هم من و هم مسعود به این ژانر علاقه داریم رفتیم سراغ این‌که این فیلم را در فیلم‌نامه و در ساخت با رویکرد جدید پیاده کنیم.

نکته بعدی و دومی که بیش‌تر به بحث زبان تصویر و فیلم برمی‌گردد این است که من تلاش داشتم فیلمی که ساخته می‌شود با این‌که براساس فکت تاریخی است، در ساخت، زبان تصویری متفاوتی داشته باشد. یعنی یک زبان تصویری که مبتنی بر ساخت اتمسفر و فضاسازی است و این در زبان دوربین، مدل دکوپاژ و میزانسن که بیش‌تر فیلم میزانسن محور است پیاده شود.

در صحبت‌هایی که در پیش تولید با آقای برازنده داشتم تاکیدم بر این بود که به سراغ میزانسن برویم و بر اساس میزانسن دکوپاژ کنیم و شکل میزانسنی که من در ذهنم بود و طراحی کرده بودم با آقای برازنده مطرح کردم خدا را شکر با هم هماهنگ بودیم و وی هم این مدل را پسندیدند و هم خودشان و هم تیمشان با این کار که از لحاظ تصویربرداری سخت بود، همراه بودند و کمک کردند که این فضا و اتمسفر در فیلم ساخته شود. پس برای بحث زمان تصویری ما تلاشمان بر این بود که یک هویت بصری دیگری از فیلم‌های دهه شصت ارائه دهیم.

در مورد عوامل فیلم هم صحبت کنید.

بازیگران این فیلم ارسطو خوش‌رزم، مهیار شاپوری، پیام احمدی‌نیا، کیسان دیباج، سارا حاتمی، لیندا کیانی، شادی مختاری، محمد موحدنیا، علیرضا گیلوری و مجید آقاکرمی، همراه ما بودند. مدیر فیلم‌برداری علیرضا برازنده، طراح صحنه بهزاد جعفری، طراح لباس مهرناز اکبری، طراح گریم علی شفیعی ثابت و موسیقی حسام ناصری بودند.

در مورد تجربه‌تان از سینما و کارگردانی صحبت کنید.

اثر اول من کتً چرمی بود که جشنواره چهل و یکم در بخش سودای سیمرغ حضور داشت و بازیً خونی تجربه دوم من در کارگردانی فیلم سینمایی است و من از سینمای کوتاه وارد سینمای بلند شدم.

پیش‌بینی‌تان از چهل و سومین دوره از جشنواره چیست و به نظرتان بازیً خونی در کدام بخش‌ها شانس بیش‌تری دارد؟

مهم‌ترین اتفاق برای ما این است که فیلم به نمایش دربیاید و در معرض دید و قضاوت قرار بگیرد. دیده شدن فیلم و در معرض قضاوت قرار دادن فیلم چه از لحاظ تکنیکال و چه محتوا برای من اولویت و ارجحیت دارد. به هرحال تقدیر شدن و جایزه گرفتن برای هر کسی جذاب است ولی این‌که در مورد فیلم بحث و گفت‌وگویی ایجاد شود و فیلم بتواند مباحثه‌ای ایجاد کند و جریانی را در جشنواره رقم بزند دغدغه مهم من است با توجه به این‌که تلاش بر این بوده که به سمت و سویی حرکت کنیم که تا حدودی تازه باشد و نوع جدیدی از سینمایی که مبتنی بر مستند گونه و واقعیت است را بتوانیم ارائه دهیم.

اساسا جشنواره در سینمای ما رویداد مهمی است چون من قبلا هم گفتم جشنواره فجر آینه سینمای ایران است و اتفاقا نکات خوبی که این جشنواره امسال دارد من چون بچه‌ فیلم کوتاه هستم و در جشنواره‌های مختلف فیلم کوتاه بودم این‌که این حجم از تعداد فیلم کوتاهی در جشنواره فجر است، خیلی جذاب است و امیدوارم بستر خوبی برای نمایش آن‌ وجود داشته باشد و بتواند جریان‌سازی کند و صرفا حضور در بخش فیلم کوتاه نباشد و بتواند در معرض دید و نمایش و گفت‌وگو قرار بگیرد.

همان‌طور که گفتم جشنواره فجر آینه سینمای ایران و فیلم‌هایی که در سال‌های پیش‌رو قرار است اکران شود و ویترین خوبی از سینماست و امیدوارم با حال خوب و فضای مهر و محبت سپری شود.

[مجله فیلم]