نوروز امسال با بصرفه‌ترین سیم‌کار کشور

سینمای جهان » چشم‌انداز1397/03/30


اعتراض غیرمعمول به سبک ژاپنی

«دزدان مغازه» برنده نخل طلای کن خبرساز شد

کیکاوس زیاری

 

دزدان مغازه اثر هیروکازو کورِئیدا در ژاپن واکنش‌‌های متفاوتی را برانگیخته است. رباینده نخل طلای امسال جشنواره کن از سوی منتقدان و فعالان رسانه‌ای به عنوان یک فیلم غیرمعمول ارزیابی شده است؛ و از استقبال بالای تماشاگران معمولی از فیلم تا اظهارات و اقدامات مسئولان رسمی، دزدان مغازه وضعیت‌‌های متفاوتی را تجربه کرده است.

برخورد گرم مردم با این کمدی اجتماعی، فروشی یک میلیارد ینی (نه میلیون دلاری) را برای آن رقم زده است. البته نمایش عمومی موفقیت‌آمیز فیلم همچنان ادامه دارد و تا این‌جا عنوان موفق‌ترین محصول زنده (و نه انیمیشن) سال 2019 در جدول فروش سینماهای ژاپن را از آن خود کرده است. امسال هیچ فیلم زنده‌ای نتوانسته است به این سرعت به چنین رقم بالای فروشی دست پیدا کند. دزدان مغازه هشتم ژوئن اکران شد و در مدت زمان کوتاهی، 855 هزار تماشاچی را به سالن‌های سینما کشاند.

فیلم قبلی کورِئیدا پسر کو ندارد نشان از پدر با فروشی سی میلیون دلاری در گیشه تا امروز پرفروش‌ترین فیلم اوست. اما اهل فن پیش‌بینی‌ می‌کنند ساخته تازه او این فروش را رد کند و به رقمی بالای چهل میلیون دلار برسد. پسر کو ندارد نشان از پدر جایزه ویژه هیأت داوران جشنواره کن 2013 را برنده شد و قرار است یک نسخه انگلیسی‌زبان هم از روی آن ساخته شود که استیون اسپیلبرگ امتیازش را خریده است؛ البته هنوز معلوم نیست اسپیلبرگ که آن سال رییس هیأت داوران کن بود، خودش این فیلم را کارگردانی می‌کند یا فرد دیگری.

برخی رسانه‌‌های گروهی ژاپن، استقبال بالای تماشاگران از دزدان مغازه را نوعی دهن‌کجی به نخست‌وزیر کشور شینزو آبه‌ می‌دانند که پس از اهدای جایزه کن و بازگشت کورِئیدا به کشور، به وی تبریک نگفت. رسانه‌‌ها نوشتند که داستان و مضمون فیلم چندان به مذاق آبه خوش نیامده است. داستان فیلم درباره یک خانواده سارق خرده‌پاست که از نظر آبه برای جامعه ژاپن مناسب نیست. اهالی سیاست از آبه به عنوان یک محافظه‌کار سنتی اسم‌ می‌برند که به‌شدت با تغییرها و ایده‌‌های غیرمعمول مخالف است و این مخالفت‌‌ها را با صدای بلند اعلام‌ می‌کند. البته چند وقت پیش هم یکی از نمایندگان قانون‌گذار مخالف این رویکرد، به طرح پرسشی از وزیر فرهنگ یوشیماسا ‌‌هایاشی پرداخت و به خاطر عدم دعوت و تقدیر از کورِئیدا انتقاد کرد. البته در ادامه وزیر فرهنگ در چرخشی 180 درجه‌ای از کورِئیدا دعوت کرد ولی این بار او پاسخ منفی داد و گفت: «با نگاهی به گذشته و زمانی که صنعت سینمای کشور بر اساس شعارهایی چون «علایق مشترک ملی» و «سیاست ملی» یکپارچه و همبسته شده بود، تمایل داشتم فاصله متواضعانه خودم را از مسئولان دولتی حفظ کنم. احساس‌ می‌کنم این روش و سیاست درستی بوده است. حتی در دوران صلح و زمانی که یکی از دو نیروی لیبرال یا محافظه‌کار، قدرت را در دست داشتند، من از این سیاست پیروی کرده‌ام.» صحبت‌‌های کورِئیدا در ارتباط با دورانی است که در زمان جنگ جهانی دوم، سینما به صورت یک ابزار تبلیغاتی در دست سیاستمداران کشور درآمد.

منتقدان سینمایی و تحلیل‌گران اجتماعی و سیاسی روی این موضوع تأکید دارند که تبریک نگفتن شینزو آبه به کورِئیدا موضوعی غیرمعمول در تاریخ کشور ژاپن است. به گفته آن‌ها در این موارد، رهبران ژاپن برای تبریک‌گویی به افراد موفق سرودست‌ می‌شکنند و از یکدیگر پیشی می‌گیرند! به طور طبیعی در هر جایی از این کره خاکی، موضوع‌های تند اجتماعی (که برخی از آن‌ها در دزدان مغازه دیده می‌شوند) به‌راحتی در فیلم‌ها پذیرفته نمی‌شوند و سیاستمداران اغلب با چنین فیلم‌هایی مشکل دارند. در مورد این فیلم و ژاپن هم رهبران محافظه‌کار موافق طرح موضوع‌های تند و حساسیت‌برانگیز نیستند. در دزدان مغازه تنها دزد خرده‌پا بودن اعضای خانواده نیست که باعث حساسیت شده است. صنعت سینمای ژاپن تا امروز نسبت به موضوع فقر همیشه با احتیاط و دست‌به‌عصا عمل کرده است و به‌ندرت اتفاق‌ می‌افتد که این موضوع در فیلمی به نمایش گذاشته شود. بنابراین موفقیت بین‌المللی یک سینماگر مطرح ژاپنی هم نمی‌تواند دلیلی برای خوش‌حالی رهبران محافظه‌کار باشد چون این پیروزی به قیمت نمایش «چهره‌ای نه‌چندان خوب و مثبت» از کشور و زندگی مردمانش تمام شده است!

رسانه‌‌ها در این ارتباط به تبریکی اشاره‌ می‌کنند که آبه برای کازو ایشیگورو در ماه اکتبر سال گذشته میلادی فرستاد. این نویسنده ژاپنی‌تبار موفق به دریافت جایزه نوبل در رشته ادبیات شد. اما واقعیت این است که ایشیگورو یک نویسنده انگلیسی است که فقط در ژاپن به دنیا آمده است. او در انگلستان بزرگ شده و تمامی نوشته‌‌هایش به زبان انگلیسی است. ایشیگورو حتی به‌سختی‌ می‌تواند به زبان ژاپنی حرف بزند! در ژاپن شینزو آبه به عنوان سیاستمداری شناخته شده که نسبت به موضوع انتقاد بسیار حساس است و حتی در پارلمان کشور، علیه چند روزنامه صحبت کرده است که تیترهای انتقادی‌ می‌زنند و گزارش‌‌هایی انتقادی چاپ‌ می‌کنند. اهل سیاست این اقدام آبه را هم به عنوان روش و اقدامی غیرمعمول از سوی یک رهبر سیاسی ارزیابی کرده‌اند. منتقدان‌ می‌گویند انتقادهای آبه، اثر مثبتی برای مردم عادی نداشته و زندگی روزمره‌شان را بهتر نکرده است.

همه این‌ها در حالی است که کورِئیدا می‌گوید فیلم‌هایش را برای تحسین منتقدان و سیاستمداران نمی‌سازد. فیلم‌‌های او برای عموم مردم است و استقبال آن‌‌ها از دزدان مغازه و حتی پسر کو ندارد نشان از پدر نشان‌ می‌دهد که دست‌کم حرف فیلم‌ساز در دو فیلم اخیرش مورد تأیید عموم تماشاگران قرار گرفته است. پس طبیعی است که بی‌محلی‌های سیاسی نتوانند تأثیری بر روند کاری کورِئیدا بگذارند و او همچنان فیلم‌‌هایی را خواهد ساخت که خودش آن‌‌ها را دوست دارد. اهدای بزرگ‌ترین افتخار و جایزه جشنواره کن به دزدان مغازه فقط کمک کرد تا تماشاگران سینما بهتر و بیش‌تر متوجه ساخت و اکران فیلم شوند.

کانال تلگرام ماهنامه سینمایی فیلم:

https://telegram.me/filmmagazine

جدیدترین‌ها

آرشیو

فیلم خانه ماهرخ ساخته شهرام ابراهیمی
فیلم گیج گاه کارگردان عادل تبریزی
فیلم جنگل پرتقال
fipresci
وب سایت مسعود مهرابی
با تهیه اشتراک از قدیمی‌ترین مجله ایران حمایت کنید
فیلم زاپاتا اثر دانش اقباشاوی
آموزشگاه سینمایی پرتو هنر تهران
هفدهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت
گروه خدمات گردشگری آهیل
جشنواره مردمی عمار
جشنواره انا من حسین
آموزشگاه دارالفنون
سینماهای تهران


سینمای شهرستانها


آرشیوتان را کامل کنید


شماره‌های موجود


نظر شما درباره سینمای مستقل ایران چیست؟
(۳۰)

عالی
خوب
متوسط
بد

نتایج
نظرسنجی‌های قبلی

خبرنامه

به خبرنامه ماهنامه فیلم بپیوندید: