نوروز امسال با بصرفه‌ترین سیم‌کار کشور

سینمای جهان » نقد و بررسی1397/06/22


جان ویک برای زندگی‌اش می‌جنگد

کیانو ریوز، راضی از نقشِ جان ویک، مشتاقِ تهیه‌کنندگی پروژه‌های دلی

جِیمی ریگِتی/ ترجمه آوا قهرمانی‌فر
سیبری

 

کیانو ریوز شاید تا سال آینده در فیلم دیگری از مجموعه جان ویک دیده نشود اما این ستاره‌ی درون‌گرا و بی‌حوصله‌ی فیلم‌های اکشن با فیلم سیبری به بهبود بخشیدن مهارت‌های تولیدی‌اش‌ می‌پردازد. او حالا برای بار سوم، پس از جُرم هنری در سال 2010 هر دو وظیفه تهیه‌کنندگی و بازیگری را بر عهده دارد. ریوز تمام توانش را پای پروژه‌ای گذاشته است که‌ ترکیب شم‌های او در تعلیق و کمدی است.

ریوز در مصاحبه با «ایندی‌وایر» گفته است: «من به شکل‌گیری این فیلم‌نامه کمک کردم، پس برایم به گونه‌ای متفاوت دوست‌داشتنی است و تا حدودی همین باعث شد که تهیه‌کنندگی آن را بر عهده بگیرم. از نظر خلاقه پروژه چالش‌برانگیزی بود چون لحن‌های متفاوتی با هم ترکیب شدند؛ سیبری هم یک تریلر است و هم یک عاشقانه؛ تازه تا حدی کمدی هم هست البته نه خیلی کمدی اما شوخ‌طبعی‌هایی دارد. من واقعاً به این ترکیب پیچیده و بلندپروازی‌ علاقه‌مند شدم.»

سیبری فیلم جدید متیو راس است که پس از فرانک و لولا (که در جشنواره ساندنس 2016 درخشید) آن را ساخته است. در سیبری ریوز در نقش لوکاس هیل، یک تاجر آمریکایی الماس بازی کرده است که در پی گم‌شدن شریک تجاری‌اش و برای تسهیل معامله‌ی مشکوک یک نوع الماس نایاب آبی‌رنگ به روسیه‌ می‌رود. او خیلی زود خود را در رابطه‌ای عاشقانه با صاحب کافه‌ای به نام کاتیا (آنا اولارو)‌ می‌یابد. اما رابطه‌شان با مخالفت خانواده کاتیا و افراد خطرناکی که هیل با آن‌ها کار‌ می‌کند، وضعیت پیچیده‌ای پیدا می‌کند. هیل عاشق و عاشق‌تر می‌شود اما هم‌زمان تمام دنیای او شروع به فرو ریختن‌ می‌کند و زندگی‌اش همان طور که خودش می‌داند برای همیشه تغییر‌ می‌کند.

مصالح داستانی فیلم متقاعدکننده‌اند اما از نظر توجیه اقتصادی پروژه چندان راحتی به نظر نمی‌رسد و این موضوع توضیح می‌دهد که چرا ریوز در این فیلم تصمیم گرفته است مسئولیت‌هایی را هم در پشت دوربین به عهده بگیرد. او پس از شروع تجربه تهیه‌کنندگی در جرم هنری این وظیفه را در پروژه‌های شخصی و اشتیاق‌برانگیز انگشت‌شمار دیگری هم آزمود که در میان آن‌ها‌ می‌توان به مستند پهلو به پهلو (2012) اشاره کرد؛ مستندی که به گفت‌وگوهایی با کارگردانان کهنه‌کار در راستای مقایسه فیلم‌برداری روی نگاتیو و به صورت دیجیتال پرداخته است. در مقام تهیه‌کننده، ریوز دست‌کم پنج پروژه دیگر را در دست دارد از جمله کپی‌ها (جفری ناچمانوف، 2018) که خودش هم در آن ایفای نقش کرده است. همین طور مستندی درباره گروه موسیقی «داگستار» در دهه نود میلادی که خود ریوز در آن گیتار بیس می‌زد. او اولین تجربه کارگردانی‌اش را در درام رزمی مرد تای چی در سال 2013 پشت سر گذاشت.
ریوز می‌گوید تلاش‌هایش در زمینه‌های بازیگری و تهیه‌کنندگی پیوسته و همگام با یکدیگرند: «این کارها و سِمَت‌ها از یکدیگر جدا نیستند و کاملاً مرتبط‌اند. تا حدی مثل این است که بازیگران در خانه‌ای بازی می‌کنند که تهیه‌کننده در حال ساخت آن خانه یا صحنه یا دنیاست. در دهه گذشته، من تلاش کرده‌ام تا خانه‌های خوبی ساخته شوند.»

ریوز سر صحنه رویکردی کمال‌گرایانه دارد. به نقل از راس، این بازیگر/ تهیه‌کننده حتی به بازیگرانش می‌گوید که چه جوراب‌هایی بپوشند. راس چنین توضیح‌ می‌دهد: «اگر کیانو را خوب بشناسید، متوجه حرفم‌ می‌شوید. کمال‌طلبی که او با خود به همراه دارد واگیردار است. من هم می‌خواستم این کمال‌گرایی را - که بازتابش در سراسر فیلم آشکارست - داشته باشم. کیانو همان طور که هنرپیشه خارق‌العاده‌ای است، یک تهیه‌کننده فوق‌العاده هم برای همکاری است. او تمام کار‌هایی که‌ می‌توانست کرد تا چیزهایی که من به عنوان کارگردان نیاز داشتم در اختیارم قرار بگیرند؛ و این رویکرد واقعاً برای فیلم مفید بود.»

هرچند ریوز در نقش لوکاس هیل عاشق کاتیا‌ می‌شود، اما در طول فیلم تماس‌های تلفنی با همسرش (با بازی مالی رینگوالد) در خانه دارد و تماشاگران از این طریق به ازهم‌گسیختگی رابطه آن‌ها پی می‌برند. راس درباره حضور مالی رینگوالد می‌گوید: «مالی بهترین گزینه به نظر می‌رسید. موقعیت خوبی بود تا دو بازیگر که هر دو بعد از سال‌ها تجربه حالا ستارگان بزرگی شده‌اند، در فیلم حضور یابند و این در حالی‌ست که کل نسل ما با تماشای آن‌ها بزرگ شده‌اند. بنابراین بازی دوباره آن‌ها کنار یکدیگر خیلی لذت‌بخش بود و همین طور بسیار مفرح.»

سیبری با این‌که به‌خوبی در میان آثار متأخر ریوز جای می‌گیرد مثل سه‌گانه جان ویک اما ذهن راس هنگام فیلم‌برداری این تریلر عاشقانه تحت تأثیر فیلم‌های کلاسیک دیگری بوده است از جمله آثار رابرت آلتمن که حتماً برای خیلی‌ها کاملاً غافلگیرکننده است. راس در ارتباط با تأثیراتی که باعث ساخت این فیلم شدند چنین توضیح می‌دهد: «تارکوفسکی یک نمونه بسیار واضح و بدیهی به نظر می‌آید. فکر می‌کنم شماری از مضامینی که او در فیلم‌هایش در آن‌ها کاوش می‌کرد در این‌جا هم مورد بررسی قرار گرفته‌اند. همچنین، هر بهانه‌ای در دوران پیش‌تولید برای دیدن فیلم‌های تارکوفسکی، آن هم وقتی اسمش را کار کردن بگذاریم، فوق‌العاده است. همین طور آلتمن مرا به‌شدت تحت تأثیر قرار داده است، به‌خصوص در صحنه‌های خارجی. مک‌کیب و خانم میلر فیلمی بود که من به همراه فیلم‌بردار و طراح تولید پروژه چند بار آن را دیدیم.»

جان ویک3: پارابلوماما جدا از تأثیرات آثار کلاسیک، راس به زمانی که روزنامه‌نگار سینمایی بوده است اشاره‌ می‌کند (شامل سال‌هایی که در «ایندی‌وایر» به عنوان تدوینگر کار کرد). او می‌گوید: «من با روزنامه‌نگاری شروع کردم و از طریق مصاحبه با فیلم‌سازان، فیلم‌سازی را یاد گرفتم. استفاده از فیلم‌های دیگر و تجربه سایر فیلم‌سازان به عنوان منابع الهام برای کارهای خودم، کاری است که همیشه خیلی غریزی انجام می‌دهم و در روند کارم نقشی اساسی دارد.»

راس با این‌که تجربه بسیار زیادی در زمینه روزنامه‌نگاری سینمایی پیش از سیبری دارد، اما این کارگردان تنها یک فیلم بلند یعنی فرانک و لولا (2016) را در کارنامه دارد که نوشته خود راس هم هست. به هر حال، کیانو ریوز با این‌که بازیگری را با همکاری با تعدادی از کارگردانان کهنه‌کار سینما از گاس ون سنت گرفته تا فرانسیس فورد کوپولا آغاز کرد، اما در سال‌های اخیر بیش‌تر به همکاری با کارگردانان جوان‌تر رو آورده است از جمله کارگردانان جان ویک چاد اشتاهِلسکی و دیوید لیچ، یا آنا لی‌لی امیرپور برای دومین فیلمش گروه بد.

ریوز‌ می‌گوید: «اغلب، کارگردانان فیلم‌اولی خودشان فیلم‌نامه را‌ می‌نویسند که خیلی عالی است تا با چنین شوق و جهان‌بینی‌ای همراه شوی. به‌علاوه، من با بسیاری از کارگردانان زن کار کرده‌ام که تجربه‌های بسیار خوبی بوده است. هنگامی که روی کاری متمرکز‌ می‌شویم، مشخصاً پیشینه خود را داریم، این‌که کی هستیم و از کجا می‌آییم. اما نقطه تلاقی تمامی این مشخصه‌ها، داستان‌گویی و دیدگاه است؛ که فکر‌ می‌کنم این جایی‌ست که همه در کنار هم قرار می‌گیرند و هدف‌شان یکی می‌شود.»

مهم نیست ریوز چه‌قدر به دنبال تجربه‌های جدید است چون هنوز مشتاق استفاده از فرمولی‌ست که جواب پس داده است؛ به عبارت دیگر، خودتان را برای جان ویک3: پارابلوم آماده کنید. ریوز که چیز زیادی از پیرنگ را لو نمی‌دهد، می‌گوید زمان خوبی را هنگام فیلم‌برداری گذرانده است: «من عاشق این شخصیت هستم و جهان فیلم را بسیار دوست دارم. ما این دنیا را ساختیم و حالا برای مردمی که از دیدن این فیلم لذت‌ می‌برند چیز‌های جدیدی داریم از جمله چند شخصیت جدید فوق‌العاده. اکشن فیلم بسیار پرتنش است و با وجود صحنه‌های بسیار متعدد، می‌تواند یک بار دیگر تجربه‌ای سرگرم‌کننده را برای همه رقم بزند. جان ویک برای زندگی‌اش‌ می‌جنگد»

کانال تلگرام ماهنامه سینمایی فیلم:

https://telegram.me/filmmagazine

جدیدترین‌ها

آرشیو

فیلم خانه ماهرخ ساخته شهرام ابراهیمی
فیلم گیج گاه کارگردان عادل تبریزی
فیلم جنگل پرتقال
fipresci
وب سایت مسعود مهرابی
با تهیه اشتراک از قدیمی‌ترین مجله ایران حمایت کنید
فیلم زاپاتا اثر دانش اقباشاوی
آموزشگاه سینمایی پرتو هنر تهران
هفدهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت
گروه خدمات گردشگری آهیل
جشنواره مردمی عمار
جشنواره انا من حسین
آموزشگاه دارالفنون
سینماهای تهران


سینمای شهرستانها


آرشیوتان را کامل کنید


شماره‌های موجود


نظر شما درباره سینمای مستقل ایران چیست؟
(۳۰)

عالی
خوب
متوسط
بد

نتایج
نظرسنجی‌های قبلی

خبرنامه

به خبرنامه ماهنامه فیلم بپیوندید: