خانه پوشالی/ House of Cards
خالق: بو ویلیمن، نویسندگان اصلی: ویلیمن، اندرو ویویس و مایکل دابس (همه‌ی قسمت‌ها)، پرکارترین کارگردانان: جیمز فولی و رابین رایت (به‌ترتیب با دوازده و نُه قسمت)، بازیگران: کوین اسپیسی (فرانسیس آندروود)، رابین رایت (کری آندروود)، مایکل کلی (داگ استمپر) و... محصول 2013 تا امروز، آمریکا، ژانر: درام، زمان هر قسمت: 51 دقیقه.
یکی از نماینده‌های کنگره با همراهی همسرش تصمیم می‌گیرد از همه‌ی کسانی انتقام بگیرد که به او خیانت کرده‌اند.
افول امپراتوری آندروود
پنجمین فصل سریال خانه پوشالی سی‌ام مه ۲۰۱۷ پخش شد. لطف تماشای سریال‌های شبکه‌ی «نتفلیکس» برای ما ایرانی‌ها - که عادت و علاقه داریم سریال را به سیاق سینمایی یک‌جا و پشت‌سرهم ببینیم و طاقت تحمل یک‌هفته‌ای برای پخش قسمت بعدی را نداریم - این است که کل فصل را یک‌جا پخش می‌کند.
مجموعه‌ای که بو ویلیمن با الهام از سریالی به همین نام تولید شبکه‌ی «بی‌بی‌سی» در سال ۱۹۹۰ تولید کرد و پخشش از فوریه‌ی ۲۰۱۳ آغاز شد، روند پرنوسانی را تا این‌جای کار طی کرده است. فصول ابتدایی سریال به‌خصوص فصل اول و تا حدودی هم فصل دوم با چنان قدرت کوبنده‌ای کار را آغاز کردند که به‌سرعت طرفداران پروپاقرصی جذب سریال شدند. تجربه‌ی تماشای کوین اسپیسی در این حجم و با این کیفیت بی‌تکرار همراه با یک رابین رایت اغواگر و دلربا ترکیبی را پدید آورده بود که هر بیننده‌ای را در هر گوشه از دنیا مسحور خویش می‌کرد.
متأسفانه سریال هرچه پیش‌تر رفت، بیش‌تر و بیش‌تر افت کرد. در نگاه اول به نظر می‌رسد سریالی که کارش را با کارگردانی دیوید فینچر بزرگ شروع می‌کند و بعد هم با جیمز فولی و جوئل شوماخر ادامه می‌دهد بعید است که بتواند در فصول بعدی به ترکیب سازندگانی با این قدرت دست پیدا کند، با این حال این اولین و آخرین عامل فروکاهنده‌ی جذابیت این مجموعه نیست. مهم‌ترین عامل ضربه‌زننده به پیکره‌ی خانه پوشالی کمبود مصالح داستانی است. در حقیقت با فاصله گرفتن از فصول نخستین که با الهام از نسخه‌ی انگلیسی ساخته شدند و داستان آمریکایی‌شده‌ی همان مجموعه‌ی بی‌بی‌سی هستند و در واقع با پایان داستان مرجع، گویی دست خالقان مجموعه هم خالی و خالی‌تر شده است.
آفرینندگان مجموعه در ترسیم شمایلی مثبت و دوست‌داشتنی از کلیر به مدد تعاریف مشخص و خط‌کشی‌شده از یک سیاستمدار محبوب و صلح‌طلب با بخشیدن قدرت و جذبه به یک افریته‌ی حریص و قدرت‌طلب اما جذاب و دوست‌داشتنی سرگردان و مستأصل می‌شوند و بیننده را هم دچار استیصال می‌کنند. هر اندازه تکلیف مخاطب با شخصیت فرانک روشن و سرراست است نمی‌تواند از کلیر تعریف مشخص و معلومی به دست آورد. افسوس این‌جاست که این زوایای پنهان و پارادوکس‌های شخصیت کلیر از یک شخصیت‌پردازی دشوار و چندوجهی و پیچیده حاصل نمی‌شود بلکه محصول ناتوانی از درک علل پیدا و پنهان علاقه‌ی مخاطب به شخصیت‌های منفی و بعضاً ضدقهرمان است. به عبارت بهتر سازندگان نمی‌دانند محبوبیت شخصیت کلیر پس از زیبایی اغواگر رابین رایت و توانایی مثال‌زدنی او در ایفای نقش این شخصیت، محصول وجوه یک سیاستمدار محبوب و مردمی است یا برآمده از شخصیت بانویی قدرتمند و فریبنده که در کنار شوهرش برای قدرت دست به هر کاری می‌زند؛ و البته به شکلی تام‌وتمام بهره‌مند از تعاریف آکادمیک و مرسوم یک فم‌فاتال است؟
برای توضیح بیش‌تر می‌توان از دیگر سریال محبوب این زمانه یعنی بازی تاج‌وتخت و شخصیت سرسی لنیستر مثال آورد. سازندگان این مجموعههیچ‌گاه اقتدار و درنده‌خویی سرسی را فدای تلاشی رقت‌انگیز برای خلق شخصیتی محبوب و مردمی نکرده‌اند. با این حال او هنوز هم طرفداران پروپاقرصی دارد که چه‌بسا تشنه‌ی موفقیت او هستند تا دنریس تارگارین. نمونه‌ی مشخص از کوتاه نیامدن در تصویر یک بدمن و حصول شخصیتی دوست‌داشتنی دارث ویدر در مجموعه فیلم‌های جنگ‌های ستاره‌ای است. این درست است که دارث ویدر شخصیتی مذکر است اما کافی است به محبوبیتش و فراگیری شنل، ماسک، اکشن فیگور و کلی خرت‌وپرت دیگر از او در بین چند نسل و در طول قریب به نیم قرن نگاهی بیندازیم تا بهتر متوجه شویم برای خلق شخصیتی محبوب، لزوماً قرار نیست به تلاش‌های رقت‌انگیز برای جلوه بخشیدن به شخصیتی امی و عامی و تا حدی هم روشنفکر و تودل‌برو دست بزنیم. گاهی کافی است شخصیتی که خلق می‌کنیم از خود واقعی و ایده‌آل‌مان فاصله‌ای بعید داشته باشد تا بتوانیم به مدد وجودش کمی از خباثت و رذالت درون‌مان را بیرون بریزیم و بی‌هیچ عارضه‌ی اجتماعی یا اخلاقی‌ای کمی احساس آرامش کنیم.
با این حال در فصل پنجم این روند اوج‌گیریِ مجدد اگر نخواهیم بگوییم به‌کل متوقف می‌شود، دچار سکته‌ای اساسی است. این بار داستان در مسیر انتخابی‌اش برای موفقیت فرانک در انتخابات دچار اشتباه می‌شود. مجموعه‌ای از اتفاق‌های ریز و درشت که یا بی‌ربط وارد داستان می‌شوند، یا استفاده‌ی درستی از آن‌ها نمی‌شود یا در عین ناباوری، همین طور بی‌ثمر و سترون رها می‌شوند. تو گویی این قبیل داستان‌ها وارد شده‌اند تا وقت را پر کنند و مجموعه به استاندارد سیزده قسمت برسد؛ همان آب بستن معروف و مصطلح خودمان. برای نمونه می‌توان به فراموش شدن و به حاشیه رفتن تهدید هامر اشمیت، قضایایی که برای فرماندار کانوی در افغانستان پیش آمده و او از آن می‌گریزد و بعضی قصد تعریف کردنش را دارند اما در انتها از آن می‌گریزند، خیانت‌های آشکار و نهان تام ییتس به کلیر، ورود باسمه‌ای و تحمیلی جین دیویس به داستان و ماجرای رأی اعتماد گرفتن فرانک از مشتی سرمایه‌دار ماسون در یک کمپ جنگلی اشاره کرد. اتلاف وقت سریال به اندازه یک یا دو قسمت با تمرکز روی این داستان‌های فرعی که ابتر و بی‌سرانجام رها می‌شوند ضربه‌ی جبران‌ناپذیری به فصل پایانی وارد می‌کند.
با وجود افت محسوس خانه پوشالی و غلتیدنش به ورطه‌ی نابودی به‌ویژه در فصل آخر، به لطف حضور دو شخصیت، تماشای این سریال را ترک نکرده‌ام. نخست داگ استمپر با بازی ظریف، ساکن، پرطمأنینه، باوقار و تا حدودی هم ترسناک مایکل کلی است؛ داگ استمپری که وفاداری، ازخودگذشتگی، سرسپردگی و تعهدش برای من یادآور تام هیگان در پدرخوانده است و همین ازخودگذشتگی و پرده‌نشینی راستینش است که بیش از پیش خواستنی‌اش می‌کند. در دیگر سو این مراد داگ استمپر، فرانسیس آندروود است که مرزهای جدیدی در جنون قدرت و حب ذات پایه‌گذاری کرده و تمنای تماشای سرنوشت این حجم خودکامگی و حاکمیت‌طلبی، سرکوب‌نشدنی است؛ و به‌سختی می‌توان دل از کوین اسپیسی کند. هنوز هم بعد از ۶۵ قسمت بازی‌اش خیره‌کننده و دلرباست. طرز ادای دیالوگ‌ها به‌ویژه در آن نگاه‌های رو به دوربین و خیره‌شدنش به چشم من و شما، موجی از دل‌آشوب، ترس و ازخویش‌بیگانگی را برای‌مان به همراه می‌آورد. تسلط فرانک بر محیط و توانایی مبارزه‌اش با هر تهدید خارجی و برتری بر هر دشمنی مسخ‌کننده و مفتونگر است؛ هرچند این شکل برتری‌جویی با کم‌خردی نویسندگان فصل پایانی، تبدیل به پرخاش و طلبکاری مداوم و بی‌ربطی شده است، هم‌چنان دل‌کندن از اسپیسی و شیوه‌ی بازیگری‌اش امکان‌ناپذیر است.
