«هیأت بریتانیایی ردهبندی فیلمها» (BBFC) که عنوان اولیهاش (هیأت بریتانیایی سانسور فیلمها) گرچه ناخوشایندتر و پردافعهتر ولی احتمالاً صادقانهتر بود، نهادی است غیردولتی که در زمینهی هشدار دادن به پدران و مادران نسبت به مضمونهای خاص احساس مسئولیت شدیدی دارد؛ چیزهایی مثل خشونت، بیبندوباری و رفتارهای بزهکارانه، بددهنی و غیره. این هشدارها روی نسخههای فیلمها و بعضی بازیهای ویدئویی در بریتانیا چاپ میشود. مقالهای که ترجمهاش را میخوانید برخورد طنزآمیزی با هشدارهای هیأت دارد، هرچند که مثل همهی طنزهای جالب و اصیل، این رویکرد از جدیتاش نمیکاهد.
گرچه بسیاری از پدر و مادرها این را مفید خواهند یافت که به آنها اطلاع داده شود که مثلاً مگا زامبیهای بیعفت2 میتواند دربردارندهی بددهنی یا خشونت ملایم باشد، بعضی وقتها دلقکهای «هیأت بریتانیایی ردهبندی فیلمها» واقعاً با هشدارهایشان در مورد فیلمها گندش را درمیآورند. این جور وقتها، این نهاد با توضیح واضحات یا زیادی گنده کردن مسأله یا صرفاً با استفاده از جملههای عجیبوغریب، هشدارهایی میدهد که تلاش آنها را برای روشن کردن چیزهایی که ممکن است باعث جریحهدار شدن بصری یا صوتی تماشاگران نازکدل شود، واقعاً خندهدار جلوه میدهد. در اینجا فقط چند نمونه از بدترین هشدارها را مرور میکنیم.
هری پاتر و تالار اسرار
دربردارندهی خشونت ملایم و عنکبوتهای خیالی
با این حساب نهتنها به لحاظ «افراطی» بودن صحنههای اکشن فیلم بلکه به لحاظ نکتههای کلیدی مربوط به پیرنگ نیز باید به ما هشدار داده شود؟ من این فیلم را ندیدهام ولی ترسی از عنکبوتها ندارم. پس تماشایش نباید برایم اشکالی داشته باشد. چون گذشته از هر چیز دربارهی فوبیای من از زنجفیل تذکری نمیدهد.
داستان یک شوالیه
دربردارندهی جنگهای مکرر با نیزه
نه بابا؟ ما را باش که فکر میکردیم احتمالاً فیلم ممکن است یکیدوتا صحنهی خونین شمشیربازی یا مثلاً کشتن اژدهای غولپیکری که از دهانش هم آتش درمیآید نشانمان بدهد. اما «جنگ با نیزه»؟ آن هم «مکرر»؟ دست بردارید!
میزبان
دربردارندهی خشونت موجودات و زبان
اصلاً این معنیاش چیست؟ «خشونت علیه موجودات»؟ «موجودات خشن»؟ و یعنی چی که فقط گفته شده «زبان»؟ چه نوع زبانی؟ آهان! نکند دارد به ما اخطار میدهد که فیلم به زبان کرهای است؟ اگر این طور باشد پس واقعاً یکی از این اخطارهای مربوط به «زبان» را روی فیلم چی گیلبرت گریپ را میخورد؟ هم میگذاشتند. چون من یکی که یک کلام هم از حرفهای آن پسره (با بازی لئوناردو دیکاپریو) دستگیرم نشد.
شرک3
دربردارندهی طنز زمخت، مضمونهای تداعیگرانه و اکشن چشمگیر
فرض میکنیم که این را بشود فهمید که «طنز زمخت» و «مضمونهای تداعیگرانه» چهطور ممکن است بعضی از پدر و مادرها را نگران کند (گرچه این «تداعیگری» دقیقاً مربوط به چه چیزی است؟ افسانههای پریان؟ جوکهای مربوط به غولها؟!) اما این «اکشن چشمگیر» دیگر هیچ رقم توی کَتم نمیرود. تا جایی که میدانم باید قاعدتاً مزیت بزرگی برای یک فیلم باشد. به این میماند که روی فیلم ترمیناتور این هشدار را بگذاریم که: «دربردارندهی خشونت و چند صحنهی سفر با زمان.»
تعطیلات آقای بین
دربردارندهی رفتارهای غیرمسئولانه
ای بابا! «رفتارهای غیرمسئولانه» که عملاً تنها چیزی است که این فیلم دربردارندهی آن است و گمان میکنم آدمی که دلش میخواهد چنین فیلمی را تماشا کند خودش هم پیشاپیش تا حدی «غیرمسئول» باشد. پس این هشدار یعنی چه؟ یعنی آنها میترسند که یکوقت بچهها شروع کنند به حرف زدن با صدایی احمقانه یا اینکه مثلاً کراواتشان توی دستگاههای سکهای فروش نوشابه و شکلات و این جور چیزها گیر کند؟
تیم آمریکا
دربردارندهی طنز بیپرده و زمخت تصویرهای خشن و زبان رکیک ـ همگی در ارتباط با عروسکهای خیمهشببازی
اینکه درخشان است! به این میماند که بگوییم «دربردارندهی صحنههای خون و خونریزی ـ ولی اشکالی ندارد چون همهاش سس گوجهفرنگی است!» واقعاً درمیمانم که آیا بیبیافسی قانونی در این زمینه که صحنههای خشن یا مستهجن عروسکی بهتر یا بدتر از صحنههای خشن یا مستهجن انسانی است، دارد یا نه. به گمانم «زبان رکیک» را در هر دو حالت، به یک اندازه بد بدانند.
فیلم سیمپسنها
سراسر فیلم دربردارندهی طنز نامربوط است
وای! پس اینجا با فیلمی طرفیم که نه زبان رکیک دارد و نه دربردارندهی خشونت یا صحنههای مستهجن است و با این حال طنز فیلم با عنوان «نامربوط» زیر سؤال میرود! با این حساب باید اصولاً کل پدیدهی سیمپسنها را به عنوان کاری نامربوط رد کنیم، هرچند که بعضی صحنههای همین فیلم چیزهای بدتری هم دارد.
بیگانگانی در اتاق زیرشیروانی
دربردارندهی استفادهی نادرست از وسایل آتشبازی
میتوان این طور تصور کرد که مخاطب این هشدار، پدر و مادرهایی هستند که به بچههایشان اجازه میدهند با وسایل آتشبازی مدام بازی کنند ولی میخواهند مطمئن باشند که آنها به شکل مسئولانه و درستی آتشبازی به پا میکنند. انصافاً به این جور پدر و مادرها باید به خاطر حساسیت و دقتشان تبریک گفت.
گردباد
دربردارندهی تصویرهای کوبندهای از هوای خیلی بد
نه بابا! شوخی میکنید؟