شماره: ۴۷۴ (ویژه بهار - ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۳)

چشم‌انداز ۴۷۴

پرونده یک موضوع: جلوه‌های عاشقانه در سینمای ایران
شاهین شجریکهن: از حضرت حافظ به گوش جان شنیده بودیم که قصه‌ی عشق از هر زبان که روایت شود نامکرر است، اما در تکاپوی تدارک پرونده‌ی «جلوه‌های عاشقانه در سینمای ایران» نکته‌ی دیگری هم دستگیرمان شد؛ این‌که قصه‌ی عشق، بی‌پایان هم هست و نمی‌توان نهایتی برای گفتن و شنیدن درباره‌اش تصور کرد. کتاب سال 1392 ماهنامه‌ی «فیلم» با موضوع فیلم‌های عاشقانه‌ی سینمای ایران، فرصتی بود برای پرداختن به جلوه‌های گوناگون عشق در فیلم‌های ایرانی و مروری بر عاشقانه‌های مهم و خاطره‌انگیز این سینما. اما آن دفتر به پایان رسید و حکایت هم‌چنان باقی ماند. در یکی‌دو ماه گذشته، بخشی از مطالبی که برای پرونده‌ی موضوعی کتاب سال آماده شده بود، در سایت ماهنامه‌ی «فیلم» منتشر شد، بخش دیگری برای شماره‌ی ویژه‌ی بهار کنار گذاشته شد و مطالب تازه‌ای هم تدارک دیده شد که اکنون مجموعه‌ی این مطالب و گفت‌وگوها را در قالب تکمله‌ای بر پرونده‌ی «جلوه‌های عاشقانه در سینمای ایران» می‌خوانید.

گفتوگو با علیرضا داودنژاد و کامبوزیا پرتوی: عشق در سینمای سفارشی تنهاست
(گفت‌و‌گو کننده: هدی ایزدی)، داودنژاد:
از میان فیلم‌های من فیلم‌های بیپناه، مصایب شیرین و عاشقانه عاشقانه بودند. بچههای بد به نحوی به مسائل عاشقانه می‌پرداخت. ملاقات با طوطی، هشتپا، حتی تیغزن، مرهم و کلاس هنرپیشگی هم روابط عاشقانه داشتند. یعنی با وجود مشکلات ممیزی، در همۀ فیلم‌هایم روابط عاشقانه وجود داشته‌اند.
پرتوی: موفقیت بعضی فیلم‌ها به این دلیل بود که نشأت‌گرفته از ادبیات شفاهی ما محسوب می‌شدند. وقتی به خودمان متکی بودیم خیلی خوب بود اما وقتی به چاشنی عشق در سینمای هند متکی بودیم، هیچ پیشرفتی نداشتیم.

عشق و جنگ: به بلندای ابدیت
مسعود ثابتی:
سؤال این است: آیا برای بررسی مضمون هم‌جواری عشق و جنگ در سینما و چگونگی آن، باید نخست آن دسته از فیلم‌ها را که منتسب به ژانر جنگی هستند در نظر گرفت و سپس مضمون عشق را در بین آن‌ها جست‌وجو کرد؟ یا نه، از فیلم‌هایی گفت که بیش و پیش از هر چیز، آن‌ها را به عنوان درام‌های عاشقانه‌ای می‌شناسیم که ضمناً بر پس‌زمینه‌شان جنگی در جریان است، و یا پیامدها و عوارض یک جنگ تمام‌شده هنوز بر محیط و رفتار کاراکترهای‌شان تأثیر دارد؟ چه‌گونه می‌توان این دو را از هم تشخیص داد؟...

گفتوگو با رسول صدرعاملی: عبور از خط خطر
(گفت‌و‌گو کننده: مسعود ثابتی)،
صدرعاملی: مسأله این است که مسئولان فرهنگی ما اگر می‌خواستند مستقیم به عشق نگاه کنند، احساس ناخوشایندی داشتند و اگر می‌خواستند تأملاتی در حاشیه‌ی عشق داشته باشند، جرأتش را نداشتند. در چنین فضایی، چراغ سینمای عاشقانه به کمک جرقه‌هایی روشن مانده بود که جدا از جریان اصلی سینما، به راه‌شان ادامه می‌دادند. مثلاً خود من پس از رهایی بلافاصله گلهای داودی را ساختم. یعنی کوتاه نیامدم...

نگاهی به طرح و نمایش عشق در سینمای دهه‌ی 1370: ... و ناگهان «عشق»!
علی شیرازی:
به «سینما» شدم عشق باریده بود!این همه‌ی توصیفی است که از طلیعه‌ی سینمای دهه‌ی 1370 در مواجهه با قصه‌ی نامکرر عشق می‌توان کرد؛ سال‌هایی که تقریباً در هر ماه فیلمی بر پرده می‌آمد که بخشی از نامش کلمه‌ی شیرین عشق یا مشتقات آن را یدک می‌کشید: نقش عشق (شهریار پارسی‌پور)، عشق من شهر من (علی قوی‌تن)، عاشق فقیر (حسینعلی لیالستانی)... یا دست‌کم رنگی از عشق داشت: در آرزوی ازدواج (اصغر هاشمی)، چشمهایم برای تو (خسرو شجاعی)، روسریآبی (رخشان بنی‌اعتماد)، وصل نیکان (ابراهیم حاتمی‌کیا)، بی تو هرگز (هوشنگ درویش‌پور)، سالهای بیقراری (مسعود نوابی)... اما...

گفتوگو با کیومرث پوراحمد: ریشههای خشکیده‌ی عشق و فصل بیباران
(گفت‌و‌گو کننده:
شاهین شجریکهن)، پوراحمد: شب یلدا بیش از فیلم‌های دیگرم به تجربه‌های شخصی متکی بود. مثلاً آوازی که در فیلم خوانده می‌شود، ترانه‌ای است که خودم برای دخترهایم خوانده بودم و همان زمان با کمک ناصر چشم‌آذر و قاسم عابدینی ضبطش کردیم. از این نوع مصالح شخصی در ساختمان فیلم زیاد گنجانده‌ام. از همان اول می‌دانستم که ساختن فیلمی بلند با یک شخصیت و در یک آپارتمان کوچک، کار ساده‌ای نیست، اما فکر می‌کردم که دوست دارم این فیلم را بسازم.

گفتوگو با تهمینه میلانی: رسم عاشقانهکشی
(گفت‌و‌گو کننده: نیکان نصاریان)،
میلانی: نسل من و نسل قبل از من به دلیل خاطرات خوشی که از فیلم‌های عاشقانه‌ی سینمای آمریکا و حتی گاه اروپا و هند دارند، بیش‌تر به عاشقانه‌های سینمایی دل می‌دهند. هنوز هم وقتی پای صحبت‌شان بنشینید شکوه علفزار، این ملک متروکشده، شبی در رم، دکتر ژیواگو، عشق در بعدازظهر و قصه‌ی عشق و... را به یاد دارند. اتفاقاً برای نسل‌های میانی ساختن فیلم‌های عاشقانه می‌تواند بسیار خاطره‌انگیز باشد و شاید همین خاطرات خوش، موجب شده که نسل ما نسل اخلاقی‌تر و عاطفی‌تری نسبت به نسل جوان امروز جامعه باشد که...

آواهای عاشقانه‌ی سینمای ایران: دلشدگان...
سمیه قاضی
زاده: سینمای ایران پر از آواهای عاشقانه‌ای است که اهل موسیقی رقم زده‌اند و با شنیدن و یادآوری آن‌ها سکانس‌های مشهور تاریخ سینما در چشم ذهن لبریز می‌شوند. کاش امکانی وجود داشت که این قطعه‌ها را می‌شد همراه با خواندن مطلب، شنید. حالا به لطف اینترنت، خاطره‌بازی با قطعه‌های موسیقی فیلم‌های عاشقانه چندان دشوار نیست. شاید این مرور کوتاه، فرصتی باشد برای یادآوری و مرور برخی از این عاشقانه‌های شنیداری.

با هانیه توسلی درباره‌ی «شبهای روشن» و سینمای عاشقانه: عشقهای روشن
(گفت‌و‌گو کننده:
پوریا ذوالفقاریتوسلی: نشان دادن روابط زن و مرد در سینمای ایران همیشه سخت بوده ولی در برخی فیلم‌ها از جمله شبهای روشن راه‌حل‌های خلاقانه‌ای برای حل این مشکل به کار رفته است. فکر نمی‌کنم معضل اصلی این نکته باشد. مسلماً محدودیت‌هایی وجود دارد که کار فیلم‌نامه‌نویس و فیلم‌ساز و بازیگر را سخت می‌کند، اما اگر همه چیز فقط به این بستگی داشت هرگز نباید عاشقانه‌ی جدی و قابل‌توجهی در سینمای ایران ساخته می‌شد...

تجربههایی از ساخت فیلم عاشقانه: الحب عذاب
روح
الله حجازی: روایت‌های عاشقانه در سینمای ایران چنان محدودیت‌هایی دارد که در نهایت آن‌چه از مرحله‌ی ایده تا اجرا بر پرده می‌بینیم، فاصله‌ای نجومی دارد. اما اعتقادم این است که همیشه محدودیت باعث خلاقیت می‌شود. البته اعتقادی به ولنگاری نداشته و ندارم، بلکه مقصودم اختلاف سلیقه‌ی مدیران فرهنگی با فیلم‌سازان است. این‌که فیلم‌ساز چه مابه‌ازایی برای روایت داستان طراحی کند و مدیران چه برداشت‌های غلطی از آن داشته باشند، مسأله مهمی است که تا به حال بلاتکلیف و مغفول مانده است.

گفتوگو با اصغر نعیمی:خط باریک قرمز
(گفت‌و‌گو کننده:
پوریا محسن  جعفریراد)، نعیمی: سینمای عاشقانه یکی از انواع کلاسیک سینماست و هر فیلم عاشقانه‌ی موفق تاریخ سینما، یکی از ارکان اصلی‌اش دو بازیگر اصلی زن و مرد بوده‌اند. نمی‌توانید یک فیلم عاشقانۀ خیلی خوب را بدون دو بازیگر قدرتمند زن و مرد که ارتباط مناسبی را به نمایش بگذارند تصور کنید. این است که بر خلاف آن‌چه می‌گویید، ستاره شدن بازیگران را ناشی از قصه‌ها می‌دانم. مثلاً آن زمان من پیشنهاد بازی خانم هدیه تهرانی را در فیلم‌های غریبانه و قرمز دادم...

مباحثه‌ی احمد طالبینژاد با مسعود کیمیایی: جهانبینیام سالخورده شده
کیمیایی:
سینمایی که من در دوران بلوغ عاشقش شدم، دیگر نیست. طبیعی است که من در این سن‌وسال و این حال‌وهوایی که بر سینما حاکم شده، به یاد عاشقانه‌هایم بیفتم. من در هفده سالگی سناریویی نوشتم به نام «واخورده‌ها» و بردم برای ساموئل خاچیکیان که بسازد. نتیجه‌اش می‌شود آغاز همکاری من با سینما. اولین کارم در فیلم ضربت بود که در سالن صداگذاری، افکت می‌دادم. از همان آغاز، نگاهی دیگر به سینما پیدا کردم. این عین همان مهر و عشقی است که نسبت به پدر و مادرم داشتم. آن وقت‌ها معلم زن می‌آمد سر کلاس ما. آن‌هایی که سن من هستند، همه عاشق معلم‌های‌شان بودند. آیا باید آن دوران را فراموش کرد؟ این نگاه عاشقانه است که در فیلم‌هایم متجلی می‌شود، نه حسرت‌خواری صرف. البته که حسرت هم درش هست. کسی نباید من را بازخواست کند چرا به عشق فکر می‌کنی. معشوق من همیشه و همیشه، سینما بوده و خواهد بود...

گفتوگو با رضا رفیع و شهرام شکیبا درباره‌ی برنامه‌ی «قندپهلو»: نقل و نبات، قند و نمک
هوشنگ گلمکانی:
در میان برنامه‌های ریزودرشت تلویزیونی که بیش‌ترشان مسابقه‌ای هستند و تازه یک مسابقه‌ی پیامکی هم به شکل زیرنویس در پایین تصویرشان رژه می‌رود، ناگهان برنامه‌ای با مجریان و داوران و شرکت‌کننده‌های متفاوت، با صحنه‌آرایی متفاوت (به‌خصوص سری نوروزی آن که به شکل یک کارگاه ساختمانی طراحی شده) و کاریکاتورهای بزرگی از دهخدا و کیومرث صابری و عمران صلاحی و ابوالقاسم حالت و منوچهر احترامی و دیگران در پس‌زمینه، چشم را می‌گیرد و بیننده را وادار به مکث می‌کند. بعد بیننده متوجه می‌شود که موضوع برنامه و مسابقه‌اش هم با بقیه فرق دارد. برنامه‌ای در قالب طنز منظوم، که شرکت و موفقیت در آن نه ربطی به شانس و احتمالاً پارتی دارد و نه اطلاعات تخصصی یا معلومات عمومی... این گفت‌وگو به مناسبت پخش سری نوروزی «قندپهلو» جدا از شنیدن نکته‌هایی درباره‌ی این برنامه‌ی دیدنی از زبان دست‌اندرکارانش، ادای دین به کسانی است که حال عده‌ای را خوب می‌کنند.

کهنالگوهای سینمای ایران، تیپ مرد سنتی: زاهدان ریایی
بهزاد عشقی: ...
اما بهترین نمونه‌ی این تیپ در سینمای بعد از انقلاب را محمدرضا شریفی‌نیا بازمی‌آفریند و در دنیا (منوچهر مصیری)، سه‌گانه‌ی اخراجیها (مسعود ده‌نمکی) و هم‌چنین فیلم اخیرش رسوایی، چهره‌ی مکار و زاهد ریایی را به شکل تأثیرگذاری به نمایش می‌گذارد. شریفی‌نیا این تیپ را با موفقیت به قواره‌ی خود درمی‌آورد، به‌خصوص نقش او در فیلم دنیا، با دیرینه‌شناسی این تیپ در حوزه‌های اسطوره‌ای و تاریخی و ادبی و فرهنگ شفاهی مردم، کاملاً هم‌خوانی دارد...

سایه خیال - برادرانکوئن: دو مرد جدی
رضا کاظمی:
آن‌چه می‌خوانید پرونده‌ای درباره‌ی برادران کوئن است که به مناسبت نمایش فیلم تازه‌شان درون لویین دیویس تدارک دیده شده و علاوه بر دو مطلب کلی و عمومی درباره‌ی جنبه‌هایی از آثار آن‌ها، فیلم به فیلم جلو رفته‌ایم، به‌اضافه‌ی جدول نظرخواهی از منتقدان درباره‌ی آثارشان و نقل‌ قول‌هایی از دو برادر. مدخل مربوط به هر فیلم شامل یادداشتی اریژینال درباره‌ی فیلم‌ها، و حاشیه‌های فیلم و بازتاب‌های انتقادی آن نزد منتقدان جهانی است. (گردآوری و ترجمه‌ی نوشته‌های خارجی:  رضا حسینی)

گروتسک و لحن شوخ و تلخ در آثار کوئنها: مسخره است ولی جای همدلی دارد
امیر پوریا:
یک نکته‌ی کلیدی این است که لحن گروتسک بابت نوع خونسردی یا شوخی‌پردازی‌اش در برخورد با آن‌چه عادت کرده‌ایم سینما تصویر چندش‌آور یا دست‌کم دلهره‌انگیزی از آن ارائه دهد، از قضا هول و هراس بیش‌تری در ما پدید می‌آورد. این ترسناک است و گاهی لرزه بر اندام‌مان می‌افکند که کوئن‌ها با پیچ‌وخم‌های وقایع لبوفسکی، انداختن اجساد در آن دستگاه در اواخر فارگو یا به آتش کشیدن هتل در فضای کابوس‌زدۀ بارتون فینک، تفریح می‌کنند؛ بی‌آن‌که هرگز به خشونت بی‌پروای تصاویر تارانتینو، تونی اسکات یا الیور استون روی بیاورند...

دستمایههای تکرارشونده در سینمای برادران کوئن: زیر این آفتاب چیز تازهای نیست
سوفیا مسافر:
هرآن‌چه به این نشانه‌های فرهنگی مرتبط باشد برای کوئن‌ها اهمیت دارد. و تمامی‌شان با جدی نگرفتن و از ورای فیلتری از رنگ‌ولعاب سینمایی دیده می‌شوند، انگار که منابع الهام‌شان نه واقعیت، که جهانِ تبدیل‌شده به فیلم است، جهانی فانتزی که منطق سینمایی آن را به پیش می‌برد. و آن‌ها نه‌تنها کوچک‌ترین اصراری برای پنهان کردن این موضوع ندارند، که برعکس، با گشاده‌دستیِ تمام و تأکیدهای مکرر و اغراق‌آمیز آن را به مخاطب نشان می‌دهند...

 برادران کوئن، فیلم به فیلم
سنگ‌
دل: اعجاز تصویری
شاهد طاهری:
فیلم اول یک کارگردان از جهاتی شبیه نخستین ضربه‌ای است که یک بازیکن تازه‌وارد تعویضی به توپ می‌زند. ابتدایی‌ترین دغدغه‌ی چنین بازیکنی این است که توپ نخست را لو ندهد و احتمالاً با یک پاس محافظه‌کارانه به یار کناری، تصویر مثبتی از حضورش ارائه دهد تا به‌تدریج در جریان بازی قرار گیرد. اما فیلم نخست برادران کوئن حکم زدن گل طلایی در فینال جام جهانی توسط یک بازیکن تازه‌وارد را دارد...

زرگ کردن آریزونا: تیرهبختان
پوریا ذوالفقاری:
شخصیت‌های اصلی بزرگ کردن آریزونا هم دو برگزیده‌ی بدبختی‌اند. دوران آشنایی، عشق‌ورزی و ازدواج‌شان زود می‌گذرد. فیلم همان ابتدا از ما می‌خواهد دوامی برای این دوره متصور نباشیم. خوشی‌های نکبت‌زدگان کوتاه‌تر از آنند که در داستان کلی زندگی‌شان زمان خاصی را به خود اختصاص دهند. قصه از جایی آغاز می‌شود که بی‌حاصلی زندگی این دو در عقیم بودن‌شان جلوه می‌کند و آن‌ها برای برآمدن از پس این تقدیر شوم، تصمیم به کودک‌ربایی می‌گیرند...

گذرگاه میلر: کوئنهای استیلیزه
شاهپور عظیمی:
فیلم شکل و شمایل یک اثر گنگستری را دارد. حال‌و‌هوایش به فضاسازی‌های کوپولا در پدرخوانده‌ها و کاتن کلاب نزدیک است. برخی به شباهت درون‌مایه‌های فیلم با یوجیمبو و یک مشت دلار اشاره کرده‌اند و گروهی فیلم را وام‌دار آثار دشیل همت مانند کلید شیشهای و خرمن سرخ می‌دانند. اگر هم فیلم شبیه به تمامی این آثار باشد، تقاطع میلر راهم‌چنان باید فیلم شخصیت دانست و نه لزوماً اثری حادثه‌پرداز و سرشار از تیراندازی و...

بارتون فینک: خواب در بیداری
شاهپور عظیمی:
فیلم آشکارا نگاهی دارد به ماجرا‌های نویسندگان ناکامی که به هالیوود رفتند تا فیلم‌‌نامه بنویسند اما فیلم‌نامه‌نویسی نه‌تنها چیزی به اعتبارشان اضافه نکرد بلکه از آن نیز کاست. نویسندگانی مانند ویلیام فاکنر و اسکات فیتزجرالد که پژواکی از شخصیت هر دو را در وجود دبلیو. پی. وی‌هیو می‌بینیم...

وکیل هادساکر: حلقه‌ی تقدیر
مهرزاد دانش: وکیل هادساکر
در فضایی معلق بین دو ساختار پست‌مدرن به ‌سر می‌برد که یکی عبارت از همان بازیگوشی‌ها و طنازی‌های خاص کوئنی است و دیگری تا حدی نزدیک به لحن افسانه‌وار تیم برتنی است، مخصوصاً نریشن افسانه‌گوی متن و نیز آن‌جا که پای رویارویی دو قطب خیر و شر به میان می‌آید...

فارگو: باشگاه گندزنی!
پوریا ذوالفقاری:
فارگو بازگشت دوباره‌ی کوئن‌ها به سینمای محبوب‌شان است؛ به هجویه‌ی تلاش‌های ناکام برای رسیدن به موفقیت و تصویر خون‌هایی که در این راه بی‌حاصل بر زمین می‌ریزند. احتمالاً دلیل انتخاب یک سرزمین سفیدپوش از برف هم جز این نبوده است...

لبوفسکی بزرگ: گریزی دلنشین از منطق و عقلانیت
شهزاد رحمتی:
لبوفسکی بزرگ در فرم و مضمون تقریباً تمام مختصات نمونه‌ای یک فیلم کالت را دارد: شخصیت‌هایی غریب و ناهنجار که به اعمالی توجیه‌ناپذیر با انگیزه‌هایی نامعقول (یا اصولاً‌ بدون انگیزه‌ای خاص!) دست می‌زنند در دل داستانی نامعقول و گاه بی‌جهت و البته عمداً پیچیده که در نهایت به نظر نمی‌رسد اهمیت چندانی داشته باشد. لبوفسکی بزرگ مثل اغلب فیلم‌های کالت در زمان خودش فروش نکرد و اغلب مخاطبانش، ‌از جمله منتقدان، را به دو گروه افراطی تقسیم کرد...

ای برادر کجایی؟: تولد دوباره‌ی سه زندانی خودساخته!
شاهین شجری
کهن: ... و گویی برادران کوئن در ساختار و چارچوب‌های روایی به ادیسه پای‌بند بوده‌اند ولی در مضمون و اسلوب روایت گوشه‌ی چشمی به داستان‌های انجیلی و کتاب‌هایی مثل جُنگ‌های قدیسان و شهدای مسیحیت داشته‌اند؛ چه مستقیم و به طرزی که منبع اقتباس قابل‌تشخیص باشد و چه به صورت استحاله‌شده و مرکب در نمودهای فرهنگی دیگر...

مردی که آنجا نبود: سایهروشن
مهرزاد دانش:
مردی که آنجا نبود یکی از نمونه‌ای‌ترین فیلم‌های کوئنی است؛ با طنز سیاه و گزنده‌ای که مناسبات خانوادگی، عاطفی، شغلی، آیینی و حتی فلسفی انسان را در جهان مدرن کندوکاو می‌کند و به ریشخند می‌گیرد. درام اثر بر پایه‌ی توالی اتفاق‌های پی‌در‌پی و مسخره‌ای بنیان می‌پذیرد که عنصر سببیت را در روند روایت تشکیل می‌دهد، اما...

بیرحمی تحملناپذیر: قلب قرمز به جای خون سرخ
رضا حسینی:
بیرحمی تحملناپذیر اولین و تنها کمدی‌ (سیاه)‌ رمانتیک کارنامۀ برادران کوئن است و با این‌که مثل همه‌ی فیلم‌های این دو برادر با ژانر جنایی پیوند می‌خورد و عناصری از آن را در بر می‌گیرد، پیش از هر چیز یک کمدی‌رمانتیک باقی می‌ماند...

قاتلان پیرزن: رقص شیطان
شاهد طاهری:
در این میان بازسازی کوئن‌ها از قاتلان پیرزن (الکساندر مکندریک، 1955) با این‌که عموماً به ‌عنوان یکی از آثار ضعیف‌تر آن‌ها شناخته می‌شود، بستری مناسب برای شناسایی رویکرد کوئنی - با استفاده از مقایسه‌ی این دو نسخه - فراهم کرده است...

جایی برای پیرمردها نیست: خطر در کمین است
شاهین شجری
کهن: جایی برای پیرمردها نیست اثری «قهرمان‌ویرانگر» است. تمامی شخصیت‌های فیلم به‌ نوعی ناکام و حتی ابتر می‌مانند بی‌آن‌که ناکامی‌شان صورتی تراژیک بیابد یا قسمتی از داستان در رثای آنان شکل گیرد. آشکارتر از همه شخصیت کارسون ولز است...

پس از خواندن بسوزان: جایی برای دولتمردها نیست
هومن داودی:
با آن‌که پس از خواندن بسوزان فیلم‌نامه‌ای ظریف و فکرشده دارد، اما نقطه‌ی قوت اصلی‌اش و آن‌چه به عنوان یک کمدی به آن تشخص داده کارگردانی عالی برادرهاست...

یک مرد جدی: میانبرهای رسیدن به خدا
هومن داودی:
با این‌که فیلم شخصی و دیریاب کوئن‌ها ظاهری دارد که می‌تواند به‌آسانی به «یهودی‌بازی» متهمش کند، باطنی چندوجهی، منسجم و جهان‌شمول دارد. برادران کوئن در یک مرد جدی آیین یهود را بهانه‌ای قرار داده‌اند تا به بنیادی‌ترین و عمیق‌ترین پرسش‌های هستی نقب بزنند و...

شهامت واقعی: وسترنی به سردی زمستان و برف
رضا
حسینی: تنها وسترن کارنامه‌ی کوئن‌ها، درامی ماجراجویانه است که مثل هم‌ی فیلم‌های این دو برادر شروعی جذاب و کنجکاوی‌برانگیز دارد؛ و مثل بعضی از فیلم‌های آن‌ها از یک راوی بهره می‌گیرد تا ما را به گذشته ببرد و داستانی باورنکردنی و افسانه‌وار را برای‌مان تعریف کند...

درون لویین دیویس:گربهای به نام لویین
آرامه اعتمادی: درون لویین دیویس
از آن فیلم‌هایی است که می‌تواند حسابی حال موسیقی‌بازهای حرفه‌ای را جا بیاورد. فیلمی که با تماشایش می‌توان آهنگ‌ها را دوباره در ذهن ساخت و جزییات‌شان را مرور کرد...

استودیو مولن روژ و دوبله‌ی فیلم «هرگز نمیر مادر»
رضا مقدم:
در سال 1341 استودیو مولن ‌روژ به یکی از استودیوهای مطرح و تثبیت‌شده در عرصه‌ی دوبله تبدیل شده بود و هرگز نمیر مادر (میکیو ناروسه، 1942) یک از ده‌ها فیلم دوبله‌شده در استودیو مولن ‌روژ در این سال است؛ فیلمی نسبتاً مهجور از سینمای ژاپن که به مدد دوبله و مضمون ملودرام و تماشاگرپسندش با استقبال تماشاگران روبه‌رو شد...

آخرین دیدار با فرد زینهمان: ماجرای پشت «ماجرای نیمروز»
پیمان دوست
دار: آن‌چه می‌آید، برگرفته از شماره‌ی 8 دفترهای «پراجکشن» که متأسفانه دیگر درنمی‌آید، آخرین گفت‌وگویی‌ است که با این فیلم‌ساز شده، که خود از آخرین نمایندگان نوعی خاص از سینما بود. ضمن این حرف‌ها - که نمودار عقاید منعکس در آثار اوست - زینه‌مان، موضوع معروف مقایسه‌ی فیلم خودش، سر ظهر، را با ریو براوو، اثر هاوارد هاکس پیش می‌کشد که...

درگذشتگان - آلن رنه: زندگی و دوران یک مدرنیست
بهروز دانشفر:
آلن رنه از بهترین فیلم‌سازان دوران موج نوی سینمای فرانسه، از فیلم‌سازان شاخص سینمای مدرن، و کارگردانی موشکاف و سخت‌گیر بود که آثارش تشخص مثال‌زدنی دارند. او به عنوان تدوینگر از اواسط دهه‌ی 1940 کارش را آغاز کرد و سپس به کارگردانی فیلم‌های کوتاه و مستند پرداخت...

میکلوش یانچو: طراح بالههای سینمایی
در جشنواره‌ی کن 1966، فیلمی به نمایش درآمد که عنوان فیلمی وسترن داشت، اما در واقع اثری از مجارستان بود و کارگردانی را به سینمای جهان معرفی کرد که حضورش در آن بیش از یک دهه پایدار ماند. اثری مسحورکننده، کم‌دیالوگ و با ساختاری جسورانه.

میکی رونی: ز گهواره تا گور بر صحنه
میکی رونی ستاره‌ی افسانه‌ای هالیوود و یکی از جان‌سخت‌ترین بازیگران سینما و تلویزیون و تئاتر آمریکا بود که بارها پس از افولی موقت میان نسل‌های مختلف دوباره به شهرت و اعتبار و محبوبیت رسید. او که طولانی‌ترین دوران حرفه‌ای را در تاریخ سینما داشت و تنها بازیگر به‌جامانده از دوران صامت بود...

سریالسازی، یک تجارت خیلی لازم در دنیای مستند: تخت گاز با سه کلهپوک!
محمدسعید  محصصی:
تخت گاز یکی از جذاب‌ترین محصولات سینمای مستند صنعتی انگلستان است. تهیه‌کننده‌ی مجموعه با آگاهی کامل از سنت‌های مستندسازی صنعتی انگلستان، آن را طراحی کرده و ساخته است. تخت گاز پر است از مستندهای کلیپ‌مانند از آخرین دستاوردهای صنایع ماشین‌سازی جهان، که در آن‌ها محصولات این صنایع در مدتی بسیار کوتاه معرفی و اطلاعات فنی لازم به بیننده منتقل می‌شود...

آرشیو1
شماره:۶۱۹ (شماره آذر ۱۴۰۳)
شماره:۶۱۸ (ویژه نامه آبان ۱۴۰۳ / پرونده یک موضوع: سینماکتاب)
شماره:۶۱۷ (مهر ماه ۱۴۰۳)
شماره:۶۱۶ (شهریور ماه ۱۴۰۳ ویژه‌نامه روز ملی سینما)
شماره:۶۱۵ (مرداد ماه ۱۴۰۳)
شماره:۶۱۴ (تیر ماه ۱۴۰۳)
شماره:۶۱۳ (خرداد ماه ۱۴۰۳)
شماره:۶۱۲ (اردیبهشت ماه ۱۴۰۳)
شماره:۶۱۱ (ویژه نامه نوروز ۱۴۰۳ / پرونده یک موضوع: سینما و نفت)
شماره:۶۱۰ (ویژه نامه اسفند ماه / پرونده یک موضوع: سینمای فلسطین)
شماره:۶۰۹ (ویژه‌نامه چهل و دومین جشنواره فیلم فجر و چهل سالگی فارابی)
شماره:۶۰۸ (دی ماه ۱۴۰۲ پرونده یک فیلم: گیج‌گاه)
شماره:۶۰۷ (آذر ماه ۱۴۰۲ پرونده یک فیلمساز: داریوش مهرجویی)
شماره:۶۰۶ (آبان ماه ۱۴۰۲ پرونده یک موضوع: سینمای کمدی در ایران)
شماره:۶۰۵ (مهر ماه ۱۴۰۲ پرونده: سینمای مستقل ایران از نگاه منتقدان فیپرشی)
شماره:۶۰۴ (شهریور ماه ۱۴۰۲ ویژه‌نامه روز ملی سینما)
شماره:۶۰۳ (مرداد ۱۴۰۲)
شماره:۶۰۲ (تیر ۱۴۰۲)
شماره:۶۰۱ (خرداد ۱۴۰۲)
شماره:۶۰۰ (ویژه‌نامه نوروز ۱۴۰۲)
شماره:۵۹۹ (ویژه‌نامه چهل سال سینمای جنگ و دفاع مقدس)
شماره:۵۹۸ (ویژه‌نامه چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر)
شماره:۵۹۷ (دی ۱۴۰۱)
شماره:۵۹۶ (آذر ۱۴۰۱)
شماره:۵۹۵ (آبان ۱۴۰۱)
شماره:۵۹۴ (مهر ۱۴۰۱)
شماره:۵۹۳ (شهریور ۱۴۰۱ ویژه‌نامه روز ملی سینما)
شماره:۵۹۲ (مرداد ۱۴۰۱)
شماره:۵۹۱ (تیر ۵۹۱)
شماره:۵۹۰ (خرداد ۱۴۰۱)
شماره:۵۸۹ (فروردین ۱۴۰۱)
شماره:۵۸۸ (اسفند ۱۴۰۰)
شماره:۵۸۷ (بهمن ۱۴۰۰)
شماره:۵۸۶ (دی ۱۴۰۰)
شماره:۵۸۵ (پاییز ۱۴۰۰)
شماره:۵۸۴ (۱۰ شهریور ۱۴۰۰)
شماره:۵۸۳ (تیر ۱۴۰۰)
شماره:۵۸۲ (خرداد ۱۴۰۰)
شماره:۵۸۱ (اسفند ۱۳۹۹)
شماره:۵۸۰ (۱۲ بهمن ۱۳۹۹)
شماره:۵۷۹ (۱ بهمن ۱۳۹۹)
شماره:۵۷۸ (دی ۱۳۹۹)
شماره:۵۷۷ (آذر ۱۳۹۹)
شماره:۵۷۶ (آبان ۱۳۹۹)
شماره:۵۷۵ (مهر ۱۳۹۹)
شماره:۵۷۰ (اردیبهشت ۱۳۹۹)
شماره:۵۶۹ (فروردین ۱۳۹۹)
شماره:۵۶۸ (اسفند ۱۳۹۸)
شماره:۵۶۷ (۱۲ بهمن ۱۳۹۸)
شماره:۵۶۶ (بهمن ۱۳۹۸)
شماره:۵۶۵ (دی ۱۳۹۸)
شماره:۵۶۴ (آذر ۱۳۹۸)
شماره:۵۶۳ (آیان ۱۳۹۸)
شماره:۵۶۲ (مهر ۱۳۹۸ )
شماره:۵۶۱ (شهریور ۱۳۹۸ )
شماره:۵۶۰ (مرداد ۱۳۹۸)
شماره:۵۵۹ (تیر ۱۳۸۹)
شماره:۵۵۸ (خرداد ۱۳۹۸)
شماره:۵۵۷ (اردیبهشت ۱۳۹۸)
شماره:۵۵۶ (فروردین ۱۳۹۸)
شماره:۵۵۵ (اسفند ۱۳۹۷)
شماره:۵۵۴ (۱۰ بهمن ۱۳۹۷)
شماره:۵۵۳ (بهمن ۱۳۹۷)
شماره:۵۵۲ (دی ۱۳۹۷)
شماره:۵۵۱ (۲۰ آذر ۱۳۹۷)
شماره:۵۵۰ (آذر ۱۳۹۷)
شماره:۵۴۹ (آبان ۱۳۹۷)
شماره:۵۴۸ (مهر ۱۳۹۷)
شماره:۵۴۷ (۲۰ شهریور ۱۳۹۷)
شماره:۵۴۶ (شهریور ۱۳۹۷)
شماره:۵۴۵ (مرداد ۱۳۹۷)
شماره:۵۴۴ (تیر ۱۳۹۷)
شماره:۵۴۳ (خرداد ۱۳۹۷)
شماره:۵۴۲ (۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۷)
شماره:۵۴۱ (اردیبهشت ۱۳۹۷)
شماره:۵۴۰ (فروردین ۱۳۹۷)
شماره:۵۳۹ (اسفند ۱۳۹۶)
شماره:۵۳۸ (۱۲ بهمن ۱۳۹۶)
شماره:۵۳۷ (بهمن ۱۳۹۶)
شماره:۵۳۶ (ویژه‌ی زمستان ۱۳۹۶)
شماره:۵۳۵ (دی ۱۳۹۶)
شماره:۵۳۴ (آذر ۱۳۹۶)
شماره:۵۳۳ (نیمه‌ی دوم آبان ۱۳۹۶)
شماره:۵۳۲ (آبان ۱۳۹۶)
شماره:۵۳۱ (مهر ۱۳۹۶)
شماره:۵۳۰ (۲۰ شهریور ۱۳۹۶)
شماره:۵۲۹ (شهریور ۱۳۹۶)
شماره:۵۲۸ (مرداد ۱۳۹۶)
شماره:۵۲۷ (تیر ۱۳۹۶)
شماره:۵۲۶ (خرداد ۱۳۹۶)
شماره:۵۲۵ (۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۶)
شماره:۵۲۴ (اردیبهشت ۱۳۹۶)
شماره:۵۲۳ (فروردین ۱۳۹۶)
شماره:۵۲۲ (اسفند ۱۳۹۵)
شماره:۵۲۱ (۱۲ بهمن ۱۳۹۵)
شماره:۵۲۰ (بهمن ۱۳۹۵)
شماره:۵۱۹ (۲۰ دی ۱۳۹۵)
شماره:۵۱۸ (دی ۱۳۹۵)
شماره:۵۱۷ (آذر ۱۳۹۵)
شماره:۵۱۶ (بیست آبان ۱۳۹۵)
شماره:۵۱۵ (آبان ۱۳۹۵)
شماره:۵۱۴ (مهر ۱۳۹۵)
شماره:۵۱۳ (۲۰ شهریور ۱۳۹۵)
شماره:۵۱۲ (شهریور ۱۳۹۵)
شماره:۵۱۱ (مرداد ۱۳۹۵)
شماره:۵۱۰ (تیر ۱۳۹۵)
شماره:۵۰۹ (خرداد ۱۳۹۵)
شماره:۵۰۸ (شماره‌ی ویژه بهار)
شماره:۵۰۷ (اردیبهشت ۱۳۹۵)
شماره:۵۰۶ (فروردین ۱۳۹۵)
شماره:۵۰۵ (اسفند ۱۳۹۴)
شماره:۵۰۴ (۱۱ بهمن ۱۳۹۴ - ویژه‌ی جشنواره فیلم فجر)
شماره:۵۰۳ (بهمن ۱۳۹۴)
شماره:۵۰۲ (نیمه‌ی دی ۱۳۹۴)
شماره:۵۰۱ (دی ۱۳۹۴)
شماره:۵۰۰ (آذر ۱۳۹۴)
شماره:۴۹۹ (شماره ویژه‌ی پاییز ۱۳۹۴)
شماره:۴۹۸ (آبان ۱۳۹۴)
شماره:۴۹۷ (مهر ۱۳۹۴)
شماره:۴۹۶ (۲۱ شهریور ۱۳۹۴ - ویژه‌ی روز ملی سینما)
شماره:۴۹۵ (شهریور ۱۳۹۴)
شماره:۴۹۴ (مرداد ۱۳۹۴)
شماره:۴۹۳ (تیر ۱۳۹۴)
شماره:۴۹۲ (خرداد ۱۳۹۴)
شماره:۴۹۱ (۲۰ اردیبهشت (شماره ویژه بهار ۱۳۹۴))
شماره:۴۹۰ (اردیبهشت ۱۳۹۴)
شماره:۴۸۹ (فروردین ۱۳۹۴)
شماره:۴۸۸ (اسفند ۱۳۹۳)
شماره:۴۸۷ (۱۲ بهمن ۱۳۹۳)
شماره:۴۸۶ (بهمن ۱۳۹۳)
شماره:۴۸۵ (نیمه دی ۱۳۹۳)
شماره:۴۸۴ (دی ۱۳۹۳)
شماره:۴۸۳ (آذر ۱۳۹۳)
شماره:۴۸۲ (۲۰ آبان ۱۳۹۳ - فوق‌العاده‌ی پاییز)
شماره:۴۸۱ (آبان ۱۳۹۳)
شماره:۴۸۰ (مهر ۱۳۹۳)
شماره:۴۷۹ (۲۱ شهریور ۱۳۹۳)
شماره:۴۷۸ (شهریور ۱۳۹۳)
شماره:۴۷۷ (مرداد ۱۳۹۳)
شماره:۴۷۶ (تیر ۱۳۹۳)
شماره:۴۷۵ (خرداد ۱۳۹۳)
شماره:۴۷۴ (ویژه بهار - ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۳)
شماره:۴۷۳ (اردیبهشت ۱۳۹۳)
شماره:۴۷۲ (فروردین ۱۳۹۳)
شماره:۴۷۱ (اسفند ۱۳۹۲)
شماره:۴۷۰ (۱۲ بهمن ۱۳۹۲ (ویژه جشنواره فیلم فجر))
شماره:۴۶۹ (بهمن ۱۳۹۲)
شماره:۴۶۸ (دی ۱۳۹۲)
شماره:۴۶۷ (آذر ۱۳۹۲)
شماره:۴۶۶ (شماره‌ی ۴۶۶، ویژه‌ی پاییز ۱۳۹۲)
شماره:۴۶۵ (آبان ۱۳۹۲)
شماره:۴۶۴ (مهر)
شماره:۴۶۳ (۲۱ شهریور)
شماره:۴۶۲ (شهریور ۱۳۹۲)
شماره:۴۶۱ (مرداد ۱۳۹۲)
شماره:۴۶۰ (تیر ۱۳۹۲)
شماره:۴۵۹ (خرداد ۱۳۹۲)
شماره:۴۵۸ (شماره ویژه بهار - ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۲)
شماره:۴۵۷ (اردیبهشت ۱۳۹۲ )
شماره:۴۵۶ (فروردین ۱۳۹۲)
شماره:۴۵۵ (اسفند ۱۳۹۱)
شماره:۴۵۴ (۱۲ بهمن ۱۳۹۱ (ویژه جشنواره فیلم فجر))
شماره:۴۵۳ (بهمن ۱۳۹۱)
شماره:۴۵۲ (دی ۱۳۹۱)
شماره:۴۵۱ (آذر)
شماره:۴۵۰ (نیمه آبان ۱۳۹۱ | ویژه‌ی سی سالگی)
شماره:۴۴۹ (آبان ۱۳۹۱)
شماره:۴۴۸ (مهر ۱۳۹۱)
شماره:۴۴۷ (۲۱ شهریور ۱۳۹۱)
شماره:۴۴۶ (شهریور ۱۳۹۱)
شماره:۴۴۵ (مرداد ۱۳۹۱)
شماره:۴۴۴ (تیر‌ماه ۱۳۹۱)
شماره:۴۴۳ (خرداد ۱۳۹۱)
شماره:۴۴۲ (شماره ویژه بهار - ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۱)
شماره:۴۴۱ (اردیبهشت ۱۳۹۱)
شماره:۴۴۰ (فروردین)
شماره:۴۳۹ (اسفند)
شماره:۴۳۸ (۱۲ بهمن ۱۳۹۰)
شماره:۴۳۷ (بهمن ۱۳۹۰ )
شماره:۴۳۶ (دی‌ماه ۱۳۹۰)
شماره:۴۳۵ (آذر ۱۳۹۰)
شماره:۴۳۴ (شماره ویژه پاییز - ۱۷ آبان ۱۳۹۰ )
شماره:۴۳۳ (آبان ۱۳۹۰ )
شماره:۴۳۲ (مهر ۱۳۹۰)
شماره:۴۳۱ (شماره ویژه‌ی روز ملی سینما - ۲۱ شهریور ۱۳۹۰ )
شماره:۴۳۰ (شهریور ۱۳۹۰ )
شماره:۴۲۹ (مرداد ۱۳۹۰)
شماره:۴۲۸ (تیر ماه ۱۳۹۰)
شماره:۴۲۷ (خرداد ۱۳۹۰)
شماره:۴۲۶ (شماره ویژه بهار - ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۰)
شماره:۴۲۵ (اردیبهشت ۱۳۹۰ )
شماره:۴۲۴ (نوروز ۱۳۹۰)
شماره:۴۲۳ (اسفند ۱۳۸۹)
شماره:۴۲۲ - ویژه جشنواره فیلم فجر (۱۶ بهمن ۱۳۸۹)
شماره:۴۲۱ (بهمن ۱۳۸۹)
شماره:۴۲۰ (دی‌ماه ۱۳۸۹)
شماره:۴۱۹ (آذر ۱۳۸۹)
شماره:۴۱۸ (شماره ویژه پاییز - ۲۰ آبان ۱۳۸۹)
شماره:۴۱۷ (آبان ۱۳۸۹)
شماره:۴۱۶ (مهر ۱۳۸۹)
شماره:۴۱۵ (شماره ویژه روز ملی سینما - ۲۱ شهریور ۱۳۸۹ )
شماره:۴۱۴ (شهریور ۱۳۸۹)
شماره:۴۱۳ (مرداد ۱۳۸۹)
شماره:۴۱۲ (تیر ماه ۱۳۸۹)
شماره:۴۱۱ (خرداد ۱۳۸۹)
شماره:۴۱۰ (شماره ویژه بهار - ۱۷ اردیبهشت ۱۳۸۹ )
شماره:۴۰۹ (اردیبهشت ۱۳۸۹ )
شماره:۴۰۸ (اول فروردین ۱۳۸۹)
شماره:۴۰۷ (اول اسفند ۱۳۸۸)
شماره:۴۰۶ - ویژه جشنواره فجر (۵ بهمن ۱۳۸۸ )
شماره:۴۰۵ (اول بهمن ۱۳۸۸)
شماره:۴۰۴ (دی ۱۳۸۸)
شماره:۴۰۳ (آذر ۱۳۸۸)
شماره:۴۰۲ (نیمه آبان - ویژه پاییز ۱۳۸۸)
شماره:۴۰۱ (اول آبان ۱۳۸۸)
شماره:۴۰۰ (۱ مهر ۱۳۸۸)
شماره:۳۹۹ (ویژه روز ملی سینما) (۲۱ شهریور ۱۳۸۸)
شماره:۳۹۸ (شهریور ۱۳۸۸)
شماره:۳۹۷ (مرداد ۱۳۸۸)
شماره:۳۹۶ (تیر ۱۳۸۸ )
شماره:۳۹۵ (خرداد ۱۳۸۸)
شماره:۳۹۴ (ویژه بهار - نیمه‌ اردیبهشت ۱۳۸۸)
شماره:۳۹۳ (اردیبهشت ۱۳۸۸ )
شماره:۳۹۲ (ویژه‌ی نوروز ۱۳۸۸)
شماره:۳۹۱ (اسفند ۱۳۸۷)
شماره:۳۹۰ (ویژه‌ی ویژه بیست‌و‌هفتمین جشنواره‌ی فیلم فجر- ۱۲ بهمن ۱۳۸۷)
شماره:۳۸۹ (بهمن ۱۳۸۷)
شماره:۳۸۸ (دی ۱۳۸۷)
شماره:۳۸۷ (آذر ۱۳۸۷ )
شماره:۳۸۶ (ویژه پاییز - ۱۸ آبان ۱۳۸۷)
شماره:۳۸۵ (آبان ۱۳۸۷)
شماره:۳۸۴ (مهر ۱۳۸۷)
شماره:۳۸۳ (ویژه‌ی روز ملی سینما - نیمه‌ی دوم شهریور ۱۳۸۷)
شماره:۳۸۲ (شهریور ۱۳۸۷)
شماره:۳۸۱ (مرداد ۱۳۸۷)
شماره:۳۸۰ (تیر ۱۳۸۷)
شماره:۳۷۹ (خرداد ۱۳۸۷)
شماره:۳۷۸ (ویژه بهار - نیمه‌ اردیبهشت ۱۳۸۷)
شماره:۳۷۷ (اردیبهشت ۱۳۸۷)
شماره:۳۷۶ (فروردین - ویژه‌ی نوروز ۱۳۸۷)
شماره:۳۷۵ (اسفند ۱۳۸۶)
شماره:۳۷۴ (ویژه بیست‌وششمین جشنواره فیلم فجر - ۱۲ بهمن ۱۳۸۶)


همکاران این شماره: آرامه اعتمادی، هدی ایزدی، امیر پوریا، مسعود ثابتی، محسن جعفری‌راد، رضا حسینی، مهرزاد دانش، بهروز دانشفر، پیمان دوست‌دار، پوریا ذوالفقاری، علی شیرازی، احمد طالبی‌نژاد، شاهد طاهری، بهزاد عشقی، شاهپور عظیمی، مهرداد فراهانی، سمیه قاضی‌زاده، محمدسعید محصصی، سوفیا مسافر، رضا مقدم، نیکان نصاریان، پرویز نوری، اصغر یوسفی‌نژاد | صفحه‌آرایی و طراحی جلد: علی‌رضا امکچی