شماره: ۴۴۲ (شماره ویژه بهار - ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۱)


گفت‌وگو با داریوش مهرجویی: نگذاشتم شومی طلسم «سنتوری» تسخیرم کند
نیما حسنی‌نسب:
شما هم پس از دوره‌های ایدئولوژیک و پرداختن به ایسم‌ها و مکتب‌های فکری در فیلم‌های دوره‌های قبل، حالا دارید جلوه‌ای از آرمان‌شهر‌ به مخاطب نشان می‌دهید که ببیند چه چیزهایی را از دست داده یا می‌تواند به دست بیاورد؟
مهرجویی: چنین ایده‌ها و تعبیرهایی‌ که بعداً از دل آثار استخراج می‌شود، مبنای وجودی این فیلم‌ها نیست. مبنای وجودی آثار اخیر به تغییر و دگرگونی اساسی برمی‌گردد که در نگاه من به فیلم و به طور کلی به اثر هنری و سینمایی رخ داد. به این معنا که در دوره‌ای که تا درخت گلابی ادامه داشت، فیلم‌های من بیش‌تر به وضعیت‌های بشری و دغدغه‌های انسانی، ارتباط انسان با جامعه و اطرافش می‌پرداخت. یواش‌یواش - از هامون به بعد - ذهنی‌تر و سوبژکتیوتر شد و مسائل روان‌شناختی و فرا‌فیزیک و متافیزیک واردش شد. به تعبیر لیوتار، ما در دوران گذشته با یک روایت کلان درگیر بودیم و در مکالمه و درگیری با این روایت‌های کلان می‌خواستیم حرف‌های بزرگ و مهمی بزنیم. لیوتار می‌گوید خاصیت دوران پست‌مدرنیسم این است که دیگر از روایت کلان فرا گذشتیم و هیچ روایت کلان و هیچ ایسمی وجود ندارد و آخرین ایسم بزرگ دنیا یعنی مارکسیسم هم چند دهه قبل تمام شد. حتی دیگر چهره و نام بزرگ و سرشناسی هم در ادبیات و فلسفه و به‌خصوص در سینما نداریم، چون این ذات و خصلت دوران پست‌مدرن و عصر پایان روایت‌های کلان است. این تغییر در فضای انتلکتوئلی جامعه و اصلاً کل دنیا رخ داده و این فیلم‌ها هم محصول دورانی‌ست که تکنولوژی‌های ارتباطی مثل اینترنت و موبایل همگانی شده و رواج تکنولوژی دیجیتال و دوربین‌های خانگی روی نگاه و شکل کار آدم تأثیر اساسی می‌گذارد و باعث می‌شود دیگر به همان شکل و شمایلی که بیست سال پیش کار می‌کرد نباشد. دلم می‌خواست همه چیز را ساده کنم و ساده ببینم، چون از روایت‌های کلان خسته شده بودم.

نقد  نارنجی‌پوش: یک بیانیه‌ی ژورنالیستی
احمد طالبی‌نژاد:
چند باری گفته و نوشته‌ام که مهم‌ترین ویژگی مهرجویی در این است که پیچیده‌ترین مباحث هستی‌شناسانه را در ساده‌ترین شکل ممکن ارائه می‌کند. نمونه‌اش پری که یکی از پیچیده‌ترین، متفکرانه‌ترین و تأویل‌پذیر‌ترین آثار سینمای ایران است، اما در قالب داستانی ساده عمل می‌کند که برای عوام هم جذابیت دارد. چیزی که در آثار سال‌های اخیر او کم‌تر دیده می‌شود، فقدان یک چارچوب داستانی قوی است که به اثر عمق و معنا ببخشد. آخر در سنتوری و نارنجی‌پوش باید انتظار چه چیزی را داشت بجز همینی که می‌بینیم؟ مخالف فیلم‌های یک‌بعدی و بیانیه‌وار نیستم و قرار هم نیست همه‌ی فیلم‌سازان سراغ موضوع‌ها و مضمون‌هایی بروند که انباشته از مفاهیم فرامتنی باشند. اما مهرجویی با آثارش ما را نسبت به خودش متوقع کرده و در واقع ما را این جوری بار آورده است.

چه توقعی داریم؟
حسین معززی‌نیا:
اگر دست از رفتارهای مبالغه‌آمیزمان برداریم و بی‌دلیل خودمان را موظف ندانیم که فیلم جدید داریوش مهرجویی را با هامون، لیلا و درخت گلابی مقایسه کنیم، آن‌ وقت می‌بینیم که با محصولات چندان عجیب‌وغریبی مواجه نیستیم. فیلم‌های اخیر مهرجویی می‌توانند با همان قواعدی ارزیابی شوند که فیلم‌های متأخر فیلم‌سازان بزرگ دنیا تحلیل شده‌اند. آیا در این شکل از ارزیابی هم نشانه‌های دل‌پسندی از «سینمای مهرجویی» در نارنجی‌پوش پیدا نمی‌شود؟ حالا می‌خواهم یک قدم جلوتر بروم و بگویم با در نظر گرفتن همه‌ی مقدماتی که ذکر شد، مهرجویی در مقایسه با همه‌ی سینماگران هم‌نسلش، به‌روزتر، سرزنده‌تر و هوشمندانه‌تر فیلم می‌سازد. هنوز دغدغه دارد، مسأله دارد، تلاش می‌کند نوآوری کند و زبان جدیدی برای بیان دغدغه‌های تازه‌اش پیدا کند.

ایده‌آل مرد هنرمند
یاشار نورایی:
نارنجی‌پوش در ادامه‌ی این سنت ادبیات انتقادی، میتواند نوعی شکواییه از روزگاری باشد که در آن هنرمند از بی‌فرهنگی عمومیت‌یافته به تنگ آمده و شروع فیلم با حضور خود مهرجویی در مقام یک روشنفکر نام‌آشنا، نشان‌دهنده‌ی یک روی‌کرد بی‌واسطه‌ی انتقادی است. شاید این میزان صراحت برای شروع کردن فیلمی دراماتیک با تصویرهای مستند، نوجویانه باشد. اما به گمانم انتظاری که در تماشاگر به وجود می‌آورد انتظار دیدن یک بیانیه‌ی صریح در قالبی مستند درباره‌ی یک معضل اجتماعی است. فیلم هرچه پیش می‌رود، از فضای واقعی فاصله می‌گیرد و جهانی می‌سازد که تنها نشانه‌هایی از واقعیت دوروبرمان دارد.

فانتزی در واقعیت
ناصر صفاریان:
فانتزی این‌جایی را سال‌ها پیش در زنگ‌ها (محمدرضا هنرمند) و دنیای وارونه (شهریار بحرانی) دیده‌ایم و با این‌که خود فیلم‌ها آثار متوسطی هستند، فضاسازی یک‌دست و هماهنگی همه چیز در هر دو فیلم، هنوز قابل‌توجه است. می‌شد این‌جا هم فضا را به‌کلی در چارچوب غیرواقعی ساخت. ولی در نارنجی‌پوش، یک شخصیت اصلی، یکی‌دو شخصیت فرعی و چند رویداد برآمده از دنیای غیرواقعی، پرت شده‌اند به دنیای واقعی. مشکل اصلی هم همین‌جاست. مشکلی که سرخوشی شخصیت و نگاه سرخوشانه‌ی کارگردان هم چاره‌اش نیست.

ضدروشنفکر
آرش خوشخو:
مهرجویی برای فرار از تأویل‌های روشنفکرانه از حرکت حامد آبان، نوعی جنون را به داستان و شخصیت‌ها تزریق می‌کند. این‌که اسم یک جارو دلبر باشد و روبانی بر دسته‌ی آن بسته شده باشد و یا صدای حرکت جارو روی سطح آسفالت برایش هم‌چون یک موسیقی گوش‌نواز باشد، از افراطی‌ترین ایده‌های روایتی محسوب می‌شود که کمدی‌های برادران مارکس را نیز به چالش می‌کشد! اما به هر حال تمهیدی است برای گریز از دنیای تاریک خودآگاهی روشنفکری به سرزمین رنگارنگ غریزه.

«جدایی نادر از سیمین» در آرامشِ پس از توفان: اسکار مجازی
حسن  ملکی: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های نادر سینمای فرهادی «بی‌لهجه» بودن آن است. به نظرم جدایی... بی‌لهجه‌ترین فیلم ایرانی دست‌کم در چند دهه‌ی اخیر است - حافظه‌ی ضعیف اجازه نداد بگویم در تاریخ سینمای ایران. اما منظورم از «لهجه» چیست؟ «لهجه» در معنای رایج عامی که در بحث زبان یا گویش به کار می‌رود، چیزی است که از روی آن می‌توان اهلیت شخص را حدس زد: چه اهلیت شهری یا استانی مانند قمی و رشتی و اصفهانی را، چه اهلیت قومی مانند ترک و کرد و لُر را، و چه اهلیت کشوری مانند ایرانی و انگلیسی و آلمانی را وقتی به زبان کشور دیگری سخن گویند. شنیده‌ام که این معنی از لهجه همان است که حمید نفیسی در کتابش سینمای لهجه‌دار در بررسی سینمای مهاجران آورده که به انگلیسی در آمده.

بیست سریال موفق یک دهه : سریال‌های روز دنیا و این مجموعه
(گردآوری و ترجمۀ رضا حسینی)
|
نیما حسنی‌نسب: سریال‌های مجموعه‌ی پیش رو، گاهی قسمت به قسمت ترجمه و زیرنویس فارسی و در تیراژ وسیع تکثیر شده‌اند یا در سایت‌ها برای دانلود و تماشا به اشتراک گذاشته شده‌اند، و بی‌توجهی و لجاجت بی‌‌مورد در مورد آن‌ها جلوه‌ای از روشنفکرنمایی رایج خواهد بود. این بیست سریال ترکیبی از فهرست سریال‌های برگزیده‌ی سایت‌هایی مثل آی‌ام‌دی‌بی و سریال‌های پربیننده و محبوب تماشاگران ایرانی در سال‌های اخیر است. مدخل هر سریال مجموعه‌ای فشرده از اطلاعات اصلی و جنبی، متن و حاشیه‌های مهم و دلایل برتری و استقبال مخاطب از آن است. اگر قبول کنیم که هر مخاطبی در هر موقعیت و وضعیتی، از تماشا کردن توقع سرگرم‌ شدن دارد، باید اعتراف کرد که سریال‌ها دارند هر سطح و استانداردی از «کیفیتِ سرگرمی» را ارائه می‌دهند و تنوع عجیب و حیرت‌آورشان می‌تواند هر سلیقه‌ای را راضی کند... و این راز موفقیت یکی از بزرگ‌ترین و پول‌سازترین صنایع جهان امروز ماست.

عصر طلایی سریال‌سازی
شهزاد رحمتی:
نمی‌توان انکار کرد که احساس منفی خودآگاه یا ناخودآگاه برخی منتقدان کشور ما در مورد سریال به مفهوم کلی‌اش از نازل بودن سطح عمومی کار سریال‌سازی در کشور ما ناشی می‌شود و این‌که عمدتاً کلمه‌ی سریال چیزی نبوده که حس خوبی را در میان نخبگان جامعه‌ی ما ایجاد کند. اما نباید فراموش کنیم که در کشور خود ما هم از گذشته‌های دور تا کنون، نمونه‌های درخشانی از سریال‌سازی، از دایی‌جان ناپلئون و سلطان صاحب‌قران گرفته تا قصه‌های مجید و هزاردستان و روزی روزگاری و همسران و اخیراً وضعیت سفید و... داشته‌ایم. هر یک از این آثار قطعاً از جنبه‌های مختلف در جایگاهی برتر و بالاتر از اکثر آثار سینمایی تاریخ کشورمان قرار می‌گیرند.

آلن رنه در نود سالگی: مظهر سینمای مدرن
احسان خوش‌بخت:
در این پرونده، سینمای رنه از منظر مهم‌ترین عناصری که با دست بردن در آن و تفسیر دوباره‌اش فیلم‌های او معنی پیدا می‌کنند بررسی شده است. فضا و زمان دو رمز عبور مهم برای هر تماشاگر آثار رنه است. از خلال چنین نگاهی توضیح سبک رنه و تعریف او از فرم خود را نشان می‌دهد و همین ‌طور آثارش در متن شرایطی اجتماعی/ سیاسی و البته بیش‌تر فرهنگی بررسی می‌شوند. رابطه‌ی رنه با هنرهای دیگر، به‌‌خصوص نقاشی و عکس، می‌تواند بهانه‌ای باشد برای توضیح چرایی و چگونگی زیبایی بصری خیره‌کننده‌ی فیلم‌هایش که موضوع دو مطلب این پرونده است.

گنج‌های پنهان شاعرِ عواطف و خاطره
سال گذشته در مارین‌بادجاناتان رُزنبام
(ویژه ماهنامه فیلم): آلن رنه یکی از شخصی‌ترین کارگردانان مدرن است اما هرگز پای فیلمنامه‌های خودش را امضا نمی‌کند. همین طور مشهور است برای اینک‌ه یکی از خجالتی‌ترین سینماگران تاریخ است، تا آن حد که یک بار کلر دنی به من گفت رنه همیشه ترجیح می‌دهد خودش را پشت فیلمنامه‌نویس‌هایش پنهان کند. او یکی از بزرگ‌ترین منتقدان و مورخانِ سینماست؛ با این‌که هرگز هیچ اثر چاپ‌شدهای در این زمینه نداشته؛ به‌خصوص وقتی به خاطر بیاوریم که چه‌طور درس‌هایی در باب هیچکاک و لویی فویاد در سال گذشته در مارین‌باد به ما می‌دهد؛ یا درباره‌ی ارنست لوبیچ در استاویسکی، یا درباره‌ی موزیکال‌های مترو گلدوین میر در نه روی دهان و این مثال‌ها را می‌توان همین طور ادامه داد.

ون‌گوگ - 1948رنه و نقاشی: ایده‌هایی سیاه‌و‌سفید
کتایون یوسفی:
از اواسط دهه‌ی 1940، ساخت مستندهایی درباره‌ی هنر و هنرمندان در فرانسه رواج یافت و ژانری موسوم به «مستند هنری» (sur l’art) را شکل داد که تا سال‌های پایانی دهه‌ی شصت رونق داشت. هدف اصلی این فیلم‌ها، تفسیر آثار هنری با استفاده از تکنیک‌های سینما بود و فیلم‌ها روایت‌هایی تصویری درباره‌ی هنرمند، اثر و مراحل خلق آن ارائه می‌دادند. آلن رنه نیز در همین چارچوب از سال 1947 ساخت مستندهایی درباره‌ی هنر را آغاز کرد.

زندگی و آثار آلن رنه: فرمالیسم+مدرنیسم+زمان+خاطره
هیروشیما عشق منرنه در طول بیش از شصت سال فعالیت (که هم‌چنان ادامه دارد) سعی کرده امکانات رسانه‌ی سینما را برای مطالعه‌ی رابطه‌ی بین گذشته و حال، تخیل و واقعیت بیازماید. از طرفی اهمیت ساختار برای رنه چنان است که به گفته‌ی خودش، ایدههایی از فرم و ساختار فیلم را گاه حتی پیش از شکل گرفتن پیرنگ و شخصیت‌ها در سر دارد. در طول این سال‌ها هرگز چیزی را تکرار نکرده و همواره میان مضمون‌ها، ژانرها و فرم‌های تازه در حرکت بوده است. با این وجود خلوص عاطفی، ظرافت بصری و زیبایی ریتمیک فیلم‌ها به همراه حضور همیشگی مضمون‌های مرگ، عشق، فقدان و خاطره، امضایی شخصی برای او ایجاد کرده است.

ادبیات کارآگاهی، کارآگاهان و سینما: شوالیه‌های کت‌وشلوارپوش
مسعود ثابتی:
تأثیر مستقیم و غیرمستقیم این گونه‌ی ادبی بر سینما، و البته تأثیر سینما بر آن در مقاطعی از تاریخ، مسأله‌ای آشکار و بدیهی است. از این گستره‌ی وسیع و بی‌کران، به آن دسته از آثار سینمایی پرداخته‌ایم که به طور مستقیم از منابع ادبی برداشت کرده‌اند، و از بین آن‌ها هم مشهورترین و معروف‌ترین‌شان را برگزیده‌ایم. بدیهی است که حاصل چنین رویکردی تمرکز بیش‌تر بر تعدادی از بهترین ثمرها و محصولات ژانر گران‌قدر نوآر باشد. این شما و این چند قهرمان اسطوره‌ای و شمایل‌وار ژانر کارآگاهی به نمایندگی از همه‌ی فیلم‌ها و کتاب‌هایی که آن لذت گیج‌کننده و منحصربه‌فرد و آمیخته به هول و ولا را با همراهی‌شان تجربه کرده‌ایم.

نگاهی به جریان اقتباس‌های سینمایی از ادبیات کارآگاهی:
مارلو، اسپِید و بقیه‌ی شرکا
بکش دلبندمآرش خوش‌خو:
دنیای کارآگاهان سنتی به‌ندرت در سینما درخشش دنیای ادبیات را داشته است. شرلوک هلمز و هرکول پوآرو به عنوان دو غول دنیای کارآگاهی بیش از آن معقول و نجیب بودند که بتوانند در پرده‌ی سینما انتظارهای تماشاگران را برآورده سازند (قتل در قطار سریع‌السیر شرق یا زندگی خصوصی شرلوک هلمز را به رخ نکشید چون هیچ‌یک شایسته‌ی شهرت‌شان نیستند). در دنیای این دو کارآگاه، هر قتلی و هر جرمی بر مبنای یک انگیزه‌ی مشخص مادی صورت می‌گرفت. از تصاحب ارث گرفته تا انتقام‌جویی. حتی شخصیت خبیث و ناهنجاری مثل موریارتی، تبهکاری‌های خود را عموماً بر مبنای انگیزه‌های واضح سودجویانه انجام می‌داد. شرلوک هلمز و بعدها پوآرو، سرود غرور و افتخار انسان عقل‌گرای قرن نوزدهمی را با ملودی‌های مختلف می‌نواختند؛ این را که خرد بشری از پس هر معمایی برمی‌آید.

آگاتا کریستیدنیای ادبیات تا پرده‌ی سینما و قاب تلویزیون: کارآگاهان هرگز ما را تنها نگذاشته‌‌اند
جواد رهبر:
این درست که فدریکو فلینی، کارگردان نام‌دار ایتالیایی، روزگاری گفته بود که سینما فرزند نقاشی است و نه ادبیات، اما بدون شک یکی از مهم‌ترین گروه‌های مخالف چنین نظریه‌ای را کارآگاهانی تشکیل خواهند داد که از دنیای ادبیات قدم به سینما گذاشته‌اند. از همان روزهای نخستین تاریخ سینما، ادبیات به عنوان منبع بی‌پایانی از داستان‌های جذاب و در عین حال حاضر و آماده برای به تصویر کشیده ‌شدن به حساب می‌آمد و در این میان، داستان‌های جنایی و کارآگاهی جایگاه ویژه‌ای داشتند.

هلمز و پوآرو، شباهت‌ها و تفاوت‌ها: بر بلندترین قله
دیوید ساچت در نقش هرکول پواروشهزاد رحمتی:
که سینما و تلویزیون هستند. به روایت رکوردهای جهانی گینس، هلمز که 75 بازیگر در بیش از 211 فیلم نقش او را بازی کرده‌‌اند، به عنوان «شخصیتی که بیش از همه به تصویر کشیده شده» رکورددار است. یکی از نخستین چیزهایی که در این زمینه جلب توجه می‌کند این است که سینما و تلویزیون بارها نسخه‌هایی جورواجور و گاه به‌روزشده از شخصیت هلمز یا در واقع واریاسیون‌هایی از هلمز آفریده‌ی دویل را تصویر کرده‌اند، اغلب در متن داستانی دیگر و نه یکی از داستان‌های خود دویل و البته گاه با رگه‌هایی از برخی داستان‌های دویل. این گرایش را از فیلم‌هایی مثل زندگی خصوصی شرلوک هلمز گرفته تا همین دو شرلوک هلمز موفق اخیر (با بازی رابرت داونی جونیور در نقش هلمز) و نیز سریال جدید شرلوک محصول بی‌بی‌سی می‌توان ردیابی کرد.

نگاهی به شش فیلم فیلیپ مارلو: در متن زمانه‌ای در حال گذار
یاشار نورایی:
تمام برداشت‌های سینمایی رمان‌های چندلر، تفاوت‌های آشکاری با متن اصلی دارند. انگار برای کارگردان‌ها و فیلم‌نامه‌نویس‌ها بخش‌هایی از رمان‌های چندلر مهم‌تر بوده تا کل رمان. این تغییرها هم به دلیل فرار از سانسور اخلاقی (به‌خصوص در مورد خواب ابدی یا بدرود محبوبم) و هم برای فشرده‌سازی رمان‌ها در قالب فیلم‌هایی دو ساعته، شامل حال شخصیت اصلی این قصه‌ها، فیلیپ مارلو، هم شده و مارلوی تک‌تک این فیلم‌ها شخصیتی متفاوت پیدا کرده که در هر برداشت، به شکلی نو در برابر تماشاگر ظاهر می‌شود.

سام اسپِید در آینه‌ی «شاهین مالت»: بهترین بدرودها کوتاه‌ترین آن‌هاست...
سعید قطبی‌زاده:
سام اسپید تک‌افتاده‌ترین کارآگاه خصوصی در تاریخ ادبیات و سینماست؛ او برای خالقش پس از شاهین مالت مُرد و دشیل همت پس از این اثر، مسیر دیگری را در قصه‌های جنایی‌اش (مثل «کلید شیشه‌ای» و «مرد لاغر») پیمود. خاصه آن‌که پس از دستگیری و محاکمه و حبس به خاطر فعالیت‌های ضدآمریکایی در جریان مک‌کارتیسم، و سپس آشنایی و دل‌بستگی‌اش به لیلیان هلمن، نگاه بدبینانه‌اش به زنان قصه، جای خود را به نگاهی مشفقانه داد و شخصیت دوست‌داشتنی نورا را در داستان‌هایش با الهام از او ساخت. در سینما نیز جان هیوستن که با شاهین مالت یک‌شبه ره صدساله را پیمود، از آن پس فیلم‌های پرشمار و متنوعی ساخت که شاید موفقیت هیچ‌کدام به اندازه‌ی شاهین مالت به کامش شیرین نبود.

مایک همر و «بوسه‌ی مرگ‌بار»: فیلمی برای کیف‌کردن
کوثر آوینی:
مان‌های اسپیلین فروش خیلی خوبی داشتند و در سرتاسر دنیا (از جمله ایران) بوسة مرگ‌بارپرطرف‌دار بودند و دلیل این استقبال در همان پاسخ اسپیلین آمده است. گرچه آثار او از لحاظ ادبی و نوشتاری به‌هیچ‌وجه فاخر نیستند، و اگرچه مهم‌ترین شخصیت داستانی او آدمی است بی‌فکر و خشن، اما طعم این داستان‌ها برای مخاطب عام و به‌خصوص جوان این آثار مانند بادام‌زمینی نمکی است. سخت نیست درک این موضوع که چه‌طور داستان‌هایی فاقد پیچیدگی اما پر از خشونت و اشاره‌های جنسی، نثری گل‌درشت، و قهرمانی قوی و حاضرجواب که می‌تواند خوب کتک بزند، از پس همه‌ی دشمن‌هایش برآید، تسلیم نشود، دل‌رحم نباشد و از آدم‌های پست‌فطرت انتقام بگیرد، می‌تواند مخاطبان بسیاری به‌دست آورد. مخصوصاً که اسپیلین به‌خوبی می‌دانست دنبال چه نوع داستان و چه نوع خواننده‌ای است و با آگاهی نسبت به کیفیت کارش، توانست در همان مدیوم مورد نظرش، داستان‌هایی بسیار منسجم بنویسد.

میزگردی درباره‌ی ادبیات و سینمای کارآگاهی با حضور
امید روحانی، فرزاد مؤتمن و کاوه میرعباسی: هنر ساده‌ی قتل!
کاوه میرعباسیبه اقتضای موضوع پرونده، حیف بود جای یک مترجم و پژوهشگر ادبیات کارآگاهی در این مجموعه خالی باشد. هنگام صحبت با کاوه میرعباسی برای حضور در این پرونده، او از تمایلش به حرف زدن به جای نوشتن گفت، و ایده‌ی برگزاری این میزگرد همان لحظه شکل گرفت. میرعباسی به عنوان یکی از مترجمان نام‌آشنا و گزیده‌کار ادبیات خارجی، در عین حال تحصیل‌کرده‌ی سینما و یک فیلم‌بین حرفه‌ای است. علاقه‌مندان، لذت خواندن آثاری از کارآگاهی‌نویسان برجسته‌ای مثل ریموند چندلر، ژرژ سیمنون، گیلبرت کیت چسترتن و مانوئل باثکث مونتالبان (پلیسی‌نویس معروف اسپانیا) را با ترجمه‌های روان و دقیق او به یاد دارند. هم‌چنین سرپرستی مجموعه‌ای از بهترین‌های ادبیات کارآگاهی و پلیسی در انتشارات نیلوفر بر عهده‌ی اوست. امید روحانی که بی‌نیاز از معرفی است، و فرزاد مؤتمن هم از آگاه‌ترین سینماگران ما در زمینه‌ی تاریخ سینما و تئوری فیلم در بین همکارانش است. حاصل هم‌صحبتی با این سه نفر درباره‌ی این شکل ادبی و نسبت آن با سینما، بحث جذاب و پرباری شده است.

آرشیو1
شماره:۶۲۰ (شماره دی ماه ۱۴۰۳)
شماره:۶۱۹ (شماره آذر ۱۴۰۳)
شماره:۶۱۸ (ویژه نامه آبان ۱۴۰۳ / پرونده یک موضوع: سینماکتاب)
شماره:۶۱۷ (مهر ماه ۱۴۰۳)
شماره:۶۱۶ (شهریور ماه ۱۴۰۳ ویژه‌نامه روز ملی سینما)
شماره:۶۱۵ (مرداد ماه ۱۴۰۳)
شماره:۶۱۴ (تیر ماه ۱۴۰۳)
شماره:۶۱۳ (خرداد ماه ۱۴۰۳)
شماره:۶۱۲ (اردیبهشت ماه ۱۴۰۳)
شماره:۶۱۱ (ویژه نامه نوروز ۱۴۰۳ / پرونده یک موضوع: سینما و نفت)
شماره:۶۱۰ (ویژه نامه اسفند ماه / پرونده یک موضوع: سینمای فلسطین)
شماره:۶۰۹ (ویژه‌نامه چهل و دومین جشنواره فیلم فجر و چهل سالگی فارابی)
شماره:۶۰۸ (دی ماه ۱۴۰۲ پرونده یک فیلم: گیج‌گاه)
شماره:۶۰۷ (آذر ماه ۱۴۰۲ پرونده یک فیلمساز: داریوش مهرجویی)
شماره:۶۰۶ (آبان ماه ۱۴۰۲ پرونده یک موضوع: سینمای کمدی در ایران)
شماره:۶۰۵ (مهر ماه ۱۴۰۲ پرونده: سینمای مستقل ایران از نگاه منتقدان فیپرشی)
شماره:۶۰۴ (شهریور ماه ۱۴۰۲ ویژه‌نامه روز ملی سینما)
شماره:۶۰۳ (مرداد ۱۴۰۲)
شماره:۶۰۲ (تیر ۱۴۰۲)
شماره:۶۰۱ (خرداد ۱۴۰۲)
شماره:۶۰۰ (ویژه‌نامه نوروز ۱۴۰۲)
شماره:۵۹۹ (ویژه‌نامه چهل سال سینمای جنگ و دفاع مقدس)
شماره:۵۹۸ (ویژه‌نامه چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر)
شماره:۵۹۷ (دی ۱۴۰۱)
شماره:۵۹۶ (آذر ۱۴۰۱)
شماره:۵۹۵ (آبان ۱۴۰۱)
شماره:۵۹۴ (مهر ۱۴۰۱)
شماره:۵۹۳ (شهریور ۱۴۰۱ ویژه‌نامه روز ملی سینما)
شماره:۵۹۲ (مرداد ۱۴۰۱)
شماره:۵۹۱ (تیر ۵۹۱)
شماره:۵۹۰ (خرداد ۱۴۰۱)
شماره:۵۸۹ (فروردین ۱۴۰۱)
شماره:۵۸۸ (اسفند ۱۴۰۰)
شماره:۵۸۷ (بهمن ۱۴۰۰)
شماره:۵۸۶ (دی ۱۴۰۰)
شماره:۵۸۵ (پاییز ۱۴۰۰)
شماره:۵۸۴ (۱۰ شهریور ۱۴۰۰)
شماره:۵۸۳ (تیر ۱۴۰۰)
شماره:۵۸۲ (خرداد ۱۴۰۰)
شماره:۵۸۱ (اسفند ۱۳۹۹)
شماره:۵۸۰ (۱۲ بهمن ۱۳۹۹)
شماره:۵۷۹ (۱ بهمن ۱۳۹۹)
شماره:۵۷۸ (دی ۱۳۹۹)
شماره:۵۷۷ (آذر ۱۳۹۹)
شماره:۵۷۶ (آبان ۱۳۹۹)
شماره:۵۷۵ (مهر ۱۳۹۹)
شماره:۵۷۰ (اردیبهشت ۱۳۹۹)
شماره:۵۶۹ (فروردین ۱۳۹۹)
شماره:۵۶۸ (اسفند ۱۳۹۸)
شماره:۵۶۷ (۱۲ بهمن ۱۳۹۸)
شماره:۵۶۶ (بهمن ۱۳۹۸)
شماره:۵۶۵ (دی ۱۳۹۸)
شماره:۵۶۴ (آذر ۱۳۹۸)
شماره:۵۶۳ (آیان ۱۳۹۸)
شماره:۵۶۲ (مهر ۱۳۹۸ )
شماره:۵۶۱ (شهریور ۱۳۹۸ )
شماره:۵۶۰ (مرداد ۱۳۹۸)
شماره:۵۵۹ (تیر ۱۳۸۹)
شماره:۵۵۸ (خرداد ۱۳۹۸)
شماره:۵۵۷ (اردیبهشت ۱۳۹۸)
شماره:۵۵۶ (فروردین ۱۳۹۸)
شماره:۵۵۵ (اسفند ۱۳۹۷)
شماره:۵۵۴ (۱۰ بهمن ۱۳۹۷)
شماره:۵۵۳ (بهمن ۱۳۹۷)
شماره:۵۵۲ (دی ۱۳۹۷)
شماره:۵۵۱ (۲۰ آذر ۱۳۹۷)
شماره:۵۵۰ (آذر ۱۳۹۷)
شماره:۵۴۹ (آبان ۱۳۹۷)
شماره:۵۴۸ (مهر ۱۳۹۷)
شماره:۵۴۷ (۲۰ شهریور ۱۳۹۷)
شماره:۵۴۶ (شهریور ۱۳۹۷)
شماره:۵۴۵ (مرداد ۱۳۹۷)
شماره:۵۴۴ (تیر ۱۳۹۷)
شماره:۵۴۳ (خرداد ۱۳۹۷)
شماره:۵۴۲ (۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۷)
شماره:۵۴۱ (اردیبهشت ۱۳۹۷)
شماره:۵۴۰ (فروردین ۱۳۹۷)
شماره:۵۳۹ (اسفند ۱۳۹۶)
شماره:۵۳۸ (۱۲ بهمن ۱۳۹۶)
شماره:۵۳۷ (بهمن ۱۳۹۶)
شماره:۵۳۶ (ویژه‌ی زمستان ۱۳۹۶)
شماره:۵۳۵ (دی ۱۳۹۶)
شماره:۵۳۴ (آذر ۱۳۹۶)
شماره:۵۳۳ (نیمه‌ی دوم آبان ۱۳۹۶)
شماره:۵۳۲ (آبان ۱۳۹۶)
شماره:۵۳۱ (مهر ۱۳۹۶)
شماره:۵۳۰ (۲۰ شهریور ۱۳۹۶)
شماره:۵۲۹ (شهریور ۱۳۹۶)
شماره:۵۲۸ (مرداد ۱۳۹۶)
شماره:۵۲۷ (تیر ۱۳۹۶)
شماره:۵۲۶ (خرداد ۱۳۹۶)
شماره:۵۲۵ (۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۶)
شماره:۵۲۴ (اردیبهشت ۱۳۹۶)
شماره:۵۲۳ (فروردین ۱۳۹۶)
شماره:۵۲۲ (اسفند ۱۳۹۵)
شماره:۵۲۱ (۱۲ بهمن ۱۳۹۵)
شماره:۵۲۰ (بهمن ۱۳۹۵)
شماره:۵۱۹ (۲۰ دی ۱۳۹۵)
شماره:۵۱۸ (دی ۱۳۹۵)
شماره:۵۱۷ (آذر ۱۳۹۵)
شماره:۵۱۶ (بیست آبان ۱۳۹۵)
شماره:۵۱۵ (آبان ۱۳۹۵)
شماره:۵۱۴ (مهر ۱۳۹۵)
شماره:۵۱۳ (۲۰ شهریور ۱۳۹۵)
شماره:۵۱۲ (شهریور ۱۳۹۵)
شماره:۵۱۱ (مرداد ۱۳۹۵)
شماره:۵۱۰ (تیر ۱۳۹۵)
شماره:۵۰۹ (خرداد ۱۳۹۵)
شماره:۵۰۸ (شماره‌ی ویژه بهار)
شماره:۵۰۷ (اردیبهشت ۱۳۹۵)
شماره:۵۰۶ (فروردین ۱۳۹۵)
شماره:۵۰۵ (اسفند ۱۳۹۴)
شماره:۵۰۴ (۱۱ بهمن ۱۳۹۴ - ویژه‌ی جشنواره فیلم فجر)
شماره:۵۰۳ (بهمن ۱۳۹۴)
شماره:۵۰۲ (نیمه‌ی دی ۱۳۹۴)
شماره:۵۰۱ (دی ۱۳۹۴)
شماره:۵۰۰ (آذر ۱۳۹۴)
شماره:۴۹۹ (شماره ویژه‌ی پاییز ۱۳۹۴)
شماره:۴۹۸ (آبان ۱۳۹۴)
شماره:۴۹۷ (مهر ۱۳۹۴)
شماره:۴۹۶ (۲۱ شهریور ۱۳۹۴ - ویژه‌ی روز ملی سینما)
شماره:۴۹۵ (شهریور ۱۳۹۴)
شماره:۴۹۴ (مرداد ۱۳۹۴)
شماره:۴۹۳ (تیر ۱۳۹۴)
شماره:۴۹۲ (خرداد ۱۳۹۴)
شماره:۴۹۱ (۲۰ اردیبهشت (شماره ویژه بهار ۱۳۹۴))
شماره:۴۹۰ (اردیبهشت ۱۳۹۴)
شماره:۴۸۹ (فروردین ۱۳۹۴)
شماره:۴۸۸ (اسفند ۱۳۹۳)
شماره:۴۸۷ (۱۲ بهمن ۱۳۹۳)
شماره:۴۸۶ (بهمن ۱۳۹۳)
شماره:۴۸۵ (نیمه دی ۱۳۹۳)
شماره:۴۸۴ (دی ۱۳۹۳)
شماره:۴۸۳ (آذر ۱۳۹۳)
شماره:۴۸۲ (۲۰ آبان ۱۳۹۳ - فوق‌العاده‌ی پاییز)
شماره:۴۸۱ (آبان ۱۳۹۳)
شماره:۴۸۰ (مهر ۱۳۹۳)
شماره:۴۷۹ (۲۱ شهریور ۱۳۹۳)
شماره:۴۷۸ (شهریور ۱۳۹۳)
شماره:۴۷۷ (مرداد ۱۳۹۳)
شماره:۴۷۶ (تیر ۱۳۹۳)
شماره:۴۷۵ (خرداد ۱۳۹۳)
شماره:۴۷۴ (ویژه بهار - ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۳)
شماره:۴۷۳ (اردیبهشت ۱۳۹۳)
شماره:۴۷۲ (فروردین ۱۳۹۳)
شماره:۴۷۱ (اسفند ۱۳۹۲)
شماره:۴۷۰ (۱۲ بهمن ۱۳۹۲ (ویژه جشنواره فیلم فجر))
شماره:۴۶۹ (بهمن ۱۳۹۲)
شماره:۴۶۸ (دی ۱۳۹۲)
شماره:۴۶۷ (آذر ۱۳۹۲)
شماره:۴۶۶ (شماره‌ی ۴۶۶، ویژه‌ی پاییز ۱۳۹۲)
شماره:۴۶۵ (آبان ۱۳۹۲)
شماره:۴۶۴ (مهر)
شماره:۴۶۳ (۲۱ شهریور)
شماره:۴۶۲ (شهریور ۱۳۹۲)
شماره:۴۶۱ (مرداد ۱۳۹۲)
شماره:۴۶۰ (تیر ۱۳۹۲)
شماره:۴۵۹ (خرداد ۱۳۹۲)
شماره:۴۵۸ (شماره ویژه بهار - ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۲)
شماره:۴۵۷ (اردیبهشت ۱۳۹۲ )
شماره:۴۵۶ (فروردین ۱۳۹۲)
شماره:۴۵۵ (اسفند ۱۳۹۱)
شماره:۴۵۴ (۱۲ بهمن ۱۳۹۱ (ویژه جشنواره فیلم فجر))
شماره:۴۵۳ (بهمن ۱۳۹۱)
شماره:۴۵۲ (دی ۱۳۹۱)
شماره:۴۵۱ (آذر)
شماره:۴۵۰ (نیمه آبان ۱۳۹۱ | ویژه‌ی سی سالگی)
شماره:۴۴۹ (آبان ۱۳۹۱)
شماره:۴۴۸ (مهر ۱۳۹۱)
شماره:۴۴۷ (۲۱ شهریور ۱۳۹۱)
شماره:۴۴۶ (شهریور ۱۳۹۱)
شماره:۴۴۵ (مرداد ۱۳۹۱)
شماره:۴۴۴ (تیر‌ماه ۱۳۹۱)
شماره:۴۴۳ (خرداد ۱۳۹۱)
شماره:۴۴۲ (شماره ویژه بهار - ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۱)
شماره:۴۴۱ (اردیبهشت ۱۳۹۱)
شماره:۴۴۰ (فروردین)
شماره:۴۳۹ (اسفند)
شماره:۴۳۸ (۱۲ بهمن ۱۳۹۰)
شماره:۴۳۷ (بهمن ۱۳۹۰ )
شماره:۴۳۶ (دی‌ماه ۱۳۹۰)
شماره:۴۳۵ (آذر ۱۳۹۰)
شماره:۴۳۴ (شماره ویژه پاییز - ۱۷ آبان ۱۳۹۰ )
شماره:۴۳۳ (آبان ۱۳۹۰ )
شماره:۴۳۲ (مهر ۱۳۹۰)
شماره:۴۳۱ (شماره ویژه‌ی روز ملی سینما - ۲۱ شهریور ۱۳۹۰ )
شماره:۴۳۰ (شهریور ۱۳۹۰ )
شماره:۴۲۹ (مرداد ۱۳۹۰)
شماره:۴۲۸ (تیر ماه ۱۳۹۰)
شماره:۴۲۷ (خرداد ۱۳۹۰)
شماره:۴۲۶ (شماره ویژه بهار - ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۰)
شماره:۴۲۵ (اردیبهشت ۱۳۹۰ )
شماره:۴۲۴ (نوروز ۱۳۹۰)
شماره:۴۲۳ (اسفند ۱۳۸۹)
شماره:۴۲۲ - ویژه جشنواره فیلم فجر (۱۶ بهمن ۱۳۸۹)
شماره:۴۲۱ (بهمن ۱۳۸۹)
شماره:۴۲۰ (دی‌ماه ۱۳۸۹)
شماره:۴۱۹ (آذر ۱۳۸۹)
شماره:۴۱۸ (شماره ویژه پاییز - ۲۰ آبان ۱۳۸۹)
شماره:۴۱۷ (آبان ۱۳۸۹)
شماره:۴۱۶ (مهر ۱۳۸۹)
شماره:۴۱۵ (شماره ویژه روز ملی سینما - ۲۱ شهریور ۱۳۸۹ )
شماره:۴۱۴ (شهریور ۱۳۸۹)
شماره:۴۱۳ (مرداد ۱۳۸۹)
شماره:۴۱۲ (تیر ماه ۱۳۸۹)
شماره:۴۱۱ (خرداد ۱۳۸۹)
شماره:۴۱۰ (شماره ویژه بهار - ۱۷ اردیبهشت ۱۳۸۹ )
شماره:۴۰۹ (اردیبهشت ۱۳۸۹ )
شماره:۴۰۸ (اول فروردین ۱۳۸۹)
شماره:۴۰۷ (اول اسفند ۱۳۸۸)
شماره:۴۰۶ - ویژه جشنواره فجر (۵ بهمن ۱۳۸۸ )
شماره:۴۰۵ (اول بهمن ۱۳۸۸)
شماره:۴۰۴ (دی ۱۳۸۸)
شماره:۴۰۳ (آذر ۱۳۸۸)
شماره:۴۰۲ (نیمه آبان - ویژه پاییز ۱۳۸۸)
شماره:۴۰۱ (اول آبان ۱۳۸۸)
شماره:۴۰۰ (۱ مهر ۱۳۸۸)
شماره:۳۹۹ (ویژه روز ملی سینما) (۲۱ شهریور ۱۳۸۸)
شماره:۳۹۸ (شهریور ۱۳۸۸)
شماره:۳۹۷ (مرداد ۱۳۸۸)
شماره:۳۹۶ (تیر ۱۳۸۸ )
شماره:۳۹۵ (خرداد ۱۳۸۸)
شماره:۳۹۴ (ویژه بهار - نیمه‌ اردیبهشت ۱۳۸۸)
شماره:۳۹۳ (اردیبهشت ۱۳۸۸ )
شماره:۳۹۲ (ویژه‌ی نوروز ۱۳۸۸)
شماره:۳۹۱ (اسفند ۱۳۸۷)
شماره:۳۹۰ (ویژه‌ی ویژه بیست‌و‌هفتمین جشنواره‌ی فیلم فجر- ۱۲ بهمن ۱۳۸۷)
شماره:۳۸۹ (بهمن ۱۳۸۷)
شماره:۳۸۸ (دی ۱۳۸۷)
شماره:۳۸۷ (آذر ۱۳۸۷ )
شماره:۳۸۶ (ویژه پاییز - ۱۸ آبان ۱۳۸۷)
شماره:۳۸۵ (آبان ۱۳۸۷)
شماره:۳۸۴ (مهر ۱۳۸۷)
شماره:۳۸۳ (ویژه‌ی روز ملی سینما - نیمه‌ی دوم شهریور ۱۳۸۷)
شماره:۳۸۲ (شهریور ۱۳۸۷)
شماره:۳۸۱ (مرداد ۱۳۸۷)
شماره:۳۸۰ (تیر ۱۳۸۷)
شماره:۳۷۹ (خرداد ۱۳۸۷)
شماره:۳۷۸ (ویژه بهار - نیمه‌ اردیبهشت ۱۳۸۷)
شماره:۳۷۷ (اردیبهشت ۱۳۸۷)
شماره:۳۷۶ (فروردین - ویژه‌ی نوروز ۱۳۸۷)
شماره:۳۷۵ (اسفند ۱۳۸۶)
شماره:۳۷۴ (ویژه بیست‌وششمین جشنواره فیلم فجر - ۱۲ بهمن ۱۳۸۶)



همکاران این شماره: کوثر آوینی، مسعود ثابتی، نیما حسنی‌نسب، رضا حسینی، احسان خوش‌بخت، آرش خوشخو، مهرزاد دانش، جاناتان رزنبام، جواد رهبر، ناصر صفاریان، احمد طالبی‌نژاد، سعید قطبی‌زاده، نیما قهرمانی، وحید مرتضوی، سوفیا مسافر، حسین معززی‌نیا، حسن ملکی، یاشار نورایی، کتایون یوسفی | صفحه‌آرایی و طراحی جلد: علی‌رضا امک‌چی